Gemiddeld versus mediaan vermogen in Limburg

In 2018 bestond de Limburgse bevolking uit 516.600 particuliere huishoudens (CBS, 18 november 2019). Een particulier huishouden wordt hierbij gedefinieerd als "één of meer personen die samen een woonruimte bewonen". In dit artikel zullen wij de gegevens over het vermogen van deze huishoudens onder de loep nemen. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan vermogensongelijkheid. Voor we ingaan op de details, zal eerst de gebruikte index van vermogensongelijkheid worden toegelicht.

Om onze vermogensongelijkheid-index te introduceren, kijken we als eerste naar de twee eenvoudigste metingen van vermogen: het gemiddelde en de mediaan. De mediaan is het middelste datapunt in een reeks van datapunten, waarbij de datapunten van hoog naar laag zijn gesorteerd. Meer uitleg? Toevoegen onder i(nformatie) van state?

Kijkend naar onderstaande grafiek, valt direct op hoe groot het verschil is tussen het gemiddelde vermogen per huishouden in Limburg (€158.500) en het mediaan vermogen (€42.800). In andere woorden, van het totale vermogen van alle Limburgse gezinnen (€81.9 miljard), bezitten de "armste" 258.300 huishoudens gezamenlijk minder dan €1.1 miljard, terwijl de "rijkste" helft maar liefst €80.8 miljard bezit.

vermogensongelijkheid over tijd

Een gangbare statistische maat voor ongelijkheid van inkomens of vermogens is de zogenoemde Gini-coëfficiënt. Dit is een getal tussen nul en één, waarbij 0 staat voor volkomen gelijkheid (d.w.z. ieder huishouden heeft precies hetzelfde vermogen) en 1 staat voor volkomen ongelijkheid (d.w.z. één huishouden heeft al het vermogen en de rest niets)*. Vanaf dit moment wordt naar deze coëfficiënt simpelweg gerefereerd als "vermogensongelijkheid".

De vermogensongelijkheid in Limburg heeft sinds een aantal jaar een dalende trend. Waar de vermogensongelijkheid in Limburg in 2014 nog 0,63 was, is deze nu afgenomen naar 0,59. In Nederland is de algehele vermogensongelijkheid hoger, maar is deze wel meer afgenomen: van 0,67 in 2014 naar 0,62 in 2018. Concluderend wordt het verschil in vermogen tussen arm en rijk kleiner.

Limburg in de middenmoot betreft vermogensongelijkheid

Limburg staat op plek 7 van alle Nederlandse provincies waar het gaat om vermogensongelijkheid. Zuid-Holland en Groningen hebben de hoogste score: 0,65, Zeeland de laagste: 0,55. 

vermogensongelijkheid in de regio

Als we naar onderstaande kaart kijken, zien we dat voornamelijk grote steden een hoge vermogensongelijkheid hebben. Dit komt omdat het aandeel huishoudens bestaande uit studenten of starters hier relatief hoog is, terwijl huishoudens met een hoog vermogen voornamelijk buiten de grote steden wonen.

Demografische kenmerken

Ook is het mogelijk een vergelijking te maken tussen verschillende kenmerken binnen de samenstelling van huishoudens. Hieronder worden twee kenmerken vergeleken: een verdeling binnen leeftijdscategorieën van de hoofdkostwinner, en een vergelijking naar migrateiachtergrond. Onder de Limburgse huishoudens, waarvan de hoofdkostwinner tussen de 25 en 45 jaar oud is, bestaat relatief de grootste vermogensongelijkheid. Hoe ouder de hoofdkostwinner, hoe kleiner deze ongelijkheid wordt.

Als we de data opsplitsen naar migratieachtergrond van de hoofdkostwinner, zien we dat onder huishoudens zonder migratieachtergrond een relatief lagere vermogensongelijkheid bestaat (0,55) dan onder huishoudens van Westerse (0,65) en niet-Westerse achtergrond (0,73).

*Omdat we niet beschikken over de gehele vermogensdistributie per regio en naar verschillende demografische kenmerken, benaderen we de Gini-coëfficiënt wiskundig met gebruik van het gemiddelde en de mediaan. De interpretatie van deze benadering is hetzelfde als die van de Gini-coëfficiënt. Wel willen wij u erop wijzen dat deze wiskundige benadering wel geschikt is om met zichzelf te vergelijken (d.w.z. binnen dit artikel), maar niet met andere bronnen die de Gini-coëfficiënt op basis van de vermogensdistributie hanteren. De reden hiervan is dat er wordt uitgegaan van het best-case scenario: dat de helft van alle gezinnen met het minste vermogen allemaal de mediaan als vermogen hebben. Hierdoor wordt de gebruikte index in dit artikel per definitie onderschat.

Bronnen en meer lezen

CBS (18 november 2019). Vermogen van huishoudens; huishoudenskenmerken, regio (indeling 2019).

Wikipedia (2020). Gini-coëfficiënt.