De effecten van het coronavirus raken alle sectoren van onze economie. Deze monitor is ingericht om regio's op een toegankelijke manier snel te informeren over de nieuwste data. Aan de hand van gebruiksvriendelijke datavisualisaties laten we de stand en het verloop van de regionale economie en arbeidsmarkt zien. De bij ArbeidsmarktInZicht aangesloten bronnen kijken echter terug in de tijd, waardoor het even duurt voordat data over de effecten beschikbaar zijn. Soms komen regionale gegevens later of minder vaak beschikbaar dan landelijke gegevens. Omdat regio’s nu behoefte hebben aan inzicht in actuele trends en ontwikkelingen, presenteren we in dit geval de landelijke gegevens. De regionale gegevens worden toegevoegd zodra ze beschikbaar zijn.

De verspreiding van het coronavirus is bepalend voor de impact op economie en arbeidsmarkt. Daarom geeft de monitor allereerst een gebiedsbeeld: het verloop van het totaal aantal besmettingen in de regio en de regionale spreiding van het aantal besmettingen. Verder geven we inzicht in hoeveel sterfgevallen er binnen een regio in een maand zijn. Daarbij kijken we niet alleen naar sterfgevallen als gevolg van het Coronavirus, maar worden alle doorsoorzaken meegenomen. Conform het beleid van het RIVM wordt niet iedereen getest op het coronavirus. Het aantal door het RIVM gerapporteerde besmettingen is dus een onderschatting van het feitelijke aantal. De resultaten moeten daarom in relatieve zin worden beschouwd. Ze tonen de regionale verschillen in het aantal vastgestelde besmettingen en laten de relatieve verschillen tussen gebieden zien wat betreft het verloop. (Dagelijkse actualisatie gegevens)

Het coronavirus en de maatregelen om de verspreiding ervan te beperken, zullen grote economische gevolgen hebben. Hoe groot de gevolgen zijn, hangt af van de manier waarop het virus en de maatregelen daartegen zich ontwikkelen en van de snelheid waarmee de overheidssteun op gang komt. In onderstaande visualisaties hebben we de doorrekeningen van het CPB inzichtelijk gemaakt. Een economische crisis is in alle scenario’s onvermijdelijk.

Scholen en kinderdagverblijven zijn gesloten om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Ouders en verzorgers met een cruciaal beroep kunnen rekenen op kinderopvang. Op basis van CBS-gegevens kan op regionaal niveau een indicatie worden gegeven van het aantal werkenden in een cruciaal beroep In de visualisaties is het aantal werkenden woonachtig in de regio weergegeven. Het betreft dus niet de regio waar de werkenden werken.
Omdat de beroepsgroepen in de Enquête Beroepsbevolking niet precies aansluiten bij de lijst van de rijksoverheid is dit een grove benadering. Het is de beste inschatting die op korte termijn gemaakt kan worden met gegevens waarover ArbeidsmarktInZicht beschikt.

(Verwachte actualisatie gegevens: mei 2020)

De uitbraak van het coronavirus en de maatregelen om verdere verspreiding af te remmen raken iedere sector. Sommige sectoren worden in het hart getroffen, andere sectoren worden geraakt ten gevolge van hun verbinding met andere delen van de economie. Sectoren die zeer waarschijnlijk zwaar getroffen zullen worden zijn horeca, bouw, landbouw (met name sierteelt) en de sector vervoer en opslag. Er is ook een negatief effect te verwachten in de groothandel, detailhandel en industrie (Rabobank, 20 maart). In de zorg is het daarentegen ‘alle hens aan dek’. De twee datavisualisaties geven inzicht in de regionale samenstelling van het aantal vestigingen (naar grootteklasse) en het aantal arbeidsplaatsen naar sector. (Verwachte actualisatie gegevens: maart 2021)

Het gevaar is groot dat werknemers in de ‘flexibele schil’ rond bedrijven als eerste de dupe worden van de economische crisis ten gevolge van de uitbraak van het coronavirus. Bijkomend effect is dat ZZP’ers die niet thuis kunnen werken, zonder werk komen te zitten; opdrachten stoppen per direct. Om inzicht in de regionale omvang en samenstelling van het aantal werkenden naar type contract te geven hebben we verschillende datavisualisaties opgenomen.

De economie leidt onder de verspreiding van het coronavirus. Het aantal faillissementen in de regio is bij uitstek een indicator voor het verloop van de economische conjunctuur. In de visualisatie maken we onderscheid tussen faillissementen van bedrijven en instellingen en die van natuurlijke personen met een eenmanszaak. Op basis van landelijke gegevens over het aantal faillissementen wordt per sector de mate van kwetsbaarheid duidelijk. (Verwachte actualisatie gegevens: 12 april)

Beroepsbevolking, bruto en netto arbeidsparticipatie, werkzame en werkloze beroepsbevolking en het werkloosheidspercentage: het CBS publiceert op provinciaal niveau elk kwartaal de actuele statistieken over de regionale arbeidsdeelname. Gezien de verwachte effecten van het coronavirus op de economie geven wij in onderstaande visualisaties de belangrijkste inzichten weer. (Verwachte actualisatie gegevens: nieuwe cijfers verschijnen zes weken na afloop van ieder kwartaal)

In 2019 bereikte de werkloosheid in Nederland het laagste niveau sinds 2003. De arbeidsmarkt staat er dan ook goed voor. Te verwachten is dat de werkloosheid de komende periode echter toeneemt door de impact van het coronavirus op de economie. Op basis van onderstaande visualisaties geven we maandelijks inzicht in het verloop van de werkloosheid en worden de sectoren en beroepsklassen getoond waar sprake is van een relatief sterke toename van de werkloosheid. (Verwachte actualisatie gegevens: elke derde donderdag van de maand)

Op basis van de gegevens van Jobfeed geven we dagelijks inzicht in het aantal nieuwe online vacatures geplaatst door werkgevers. De ontwikkeling van het aantal vacatures is een indicator voor de verwachte ontwikkeling van de werkgelegenheid. De visualisaties geven dag- en weekstatistieken van het verloop van het aantal regionale online vacatures. Met behulp van de filtering is het mogelijk om dit beeld te specificeren naar afzonderlijke beroepsklassen. Zo wordt inzicht verkregen in welke beroepsklassen, sectoren en bij welke werkgevers er nog steeds vraag naar nieuwe werknemers is. (Dagelijkse actualisatie gegevens)

Het consumentenvertrouwen geeft inzicht in de opvattingen en verwachtingen van Nederlandse consumenten ten aanzien van de algemene economische ontwikkelingen en de eigen financiële situatie. Op basis van de verzamelde gegevens is het mogelijk om voor de komende twaalf maanden op regionaal niveau uitspraken te doen over de houdingen en verwachtingen van consumenten ten aanzien van economisch klimaat, koopbereidheid, ontwikkeling van de werkloosheid en eigen financiële situatie. (Verwachte actualisatie gegevens: 20 april 2020)

Met behulp van de indicatoren ondernemersvertrouwen, producentenvertrouwen en de inkoopmanagersindex geven we inzicht in de (economische) stemming van het regionale en Nederlandse bedrijfsleven en de verwachtingen van het bedrijfsleven voor de komende drie maanden. (Verwachte actualisatie gegevens: 30 maart 2020)

De conjunctuurenquête Nederland biedt aanknopingspunten om op regionaal niveau uitspraken te doen over belemmeringen die het bedrijfsleven ervaart ten aanzien van de vraag, arbeidskrachten, productiemiddelen, materialen, ruimte en financiën. De gegevens worden elk kwartaal geactualiseerd. (Verwachte actualisatie gegevens: 30 april 2020)

De NOW-regeling is bedoeld voor werkgevers die als gevolg van het coronavirus kampen met een substantieel omzetverlies. Zij kunnen bij het UWV een aanvraag indienen voor een tegemoetkoming in de loonkosten, en hiervoor een voorschot ontvangen. In dit thema wordt inzicht gegeven in de aanvragen met betrekking tot de NOW-regeling. De cijfers hebben betrekking op de toegekende aanvragen sinds de start van de regeling op 6 april 2020.

De trend van de cijfers voor uitzendwerk is meestal een goede indicatie voor de te verwachten economische ontwikkeling. Daarom nemen we hiervoor een visualisatie op. De visualisatie van de ontwikkeling van de beurskoersen geeft inzicht in de impact van de verspreiding van het coronavirus op de financiële markten. Als ook de financiële markten in de problemen komen, zal de negatieve economische impact verder versterkt worden. (Verwachte actualisatie gegevens: uitzendbranche [17 april], beurskoersen [dagelijks])