FEEDBACKFORMULIER

Wij waarderen uw feedback!

FEEDBACK
Dit veld is verplicht
Dit veld is verplicht

* verplichte velden

Circa 86 duizend arbeidsplaatsen in Zuid-Holland betrokken bij circulaire activiteiten

Belangrijkste inzichten
  • Van 1 tot 7 februari 2021 is het de Week van de Circulaire Economie.
  • Om de ambitieuze doelstellingen in Nederland te behalen is een versnelling op het gebied van de circulaire economie nodig.
  • Circa 86 duizend arbeidsplaatsen in Zuid-Holland zijn betrokken bij circulaire activiteiten. Dit is 4,8% van de totale economie. 
  • Friesland (6%) kent relatief veel arbeidsplaatsen die betrokken zijn bij circulaire activiteiten, terwijl aandeel dit in Utrecht (4%) en Limburg (4%) relatief laag ligt. 
  • De arbeidsmarktregio's Midden-Gelderland (6,8%) en Drenthe (6,5%) kennen relatief veel arbeidsplaatsen die betrokken zijn bij circulaire activiteiten, terwijl dit aandeel in de arbeidsmarktregio's Noord-Limburg (3,7%) en Rijk van Nijmegen (3,8%) relatief laag ligt. 
  • Als gevolg van de transitie naar een circulaire economie zullen er banen verdwijnen en zullen er nieuwe nieuwe banen bij komen. Daarbij liggen er kansen voor alle opleidingsniveaus.
  • Permanente aandacht voor leren is cruciaal om een succesvolle transitie mogelijk te kunnen maken.
De week van de circulaire economie

Deze week is het de Week van de Circulaire Economie 2021. Nederland kent op het gebied van circulaire economie grote ambities. In 2050 wil Nederland een volledig circulaire economie hebben gerealiseerd en heeft in 2030 als tussendoel het primaire abiotische grondstoffengebruik te hebben gehalveerd. Om deze doelstellingen te behalen is het belangrijk dat er op het gebied van circulaire economie een versnelling komt. Dit blijkt uit de eerste Integrale Circulaire Economie Rapportage van het PBL, die vanaf nu jaarlijks verschijnt. Het aantal circulaire bedrijven is nog gering, en het aandeel circulaire bedrijven in de totale Nederlandse economie in de afgelopen jaren is afgenomen. 

De Week van de Circulaire Economie is een mooi startpunt voor deze versnelling. Deze week biedt goede voorbeelden vanuit het hele land een podium. Bij ongeveer 200 evenementen ontmoeten voorlopers elkaar en krijgen starters concrete handvatten aangereikt om zelf aan de slag te gaan. Meer informatie rondom de initiatieven en de Week van de Circulaire Economie vindt u hier.

Waarom een circulaire economie?

Een circulaire economie is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen in de verschillende schakels van de productieketen: van de winning van grondstoffen tot consumptie. Grondstoffen dreigen schaars te worden door een groeiende bevolking en toenemende welvaart in de wereld. Hierdoor wordt het steeds belangrijker om de beschikbare grondstoffen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Dit geeft ook nieuwe kansen voor bedrijven: nieuwe markten, meer samenwerking en minder grondstoffenverbruik.

De transitie naar een circulaire economie biedt economische kansen voor Zuid-Holland. Het kan Zuid-Holland minder afhankelijk maken van de import van schaarse grondstoffen en kan een bijdrage leveren aan een schoner milieu.

Wat is een circulaire economie?

Anders dan in een lineaire economie worden in een circulaire economie grondstoffen optimaal gebruikt. Dat wil zeggen: ze worden steeds gebruikt in een toepassing met de hoogste waarde voor de economie en de minste schade voor het milieu. Activiteiten die bijdragen aan het efficiënter omgaan met grondstoffen worden dan ook gezien als circulaire activiteiten. Het PBL heeft een circulariteitsladder (R-ladder) uitgewerkt waarin verschillende strategieën worden beschreven die bijdragen aan het verminderen van het gebruik van primaire abiotische grondstoffen. Voor circulariteitsstrategieën die hoger op de ladder staan, zijn minder materialen nodig.  

Bron: PBL

Wat is de omvang van de circulaire economie?

In Zuid-Holland zijn in 2019 ongeveer 86 duizend arbeidsplaatsen betrokken bij circulaire activiteiten. Dit is 4,8% van de totale economie. Nederland kent met 4,8% in 2019 een vergelijkbaar aandeel arbeidsplaatsen dat betrokken is bij circulaire activiteiten. 
De provincie Friesland (6%) kent (bewust of onbewust) relatief veel arbeidsplaatsen die betrokken zijn bij circulaire activiteiten, terwijl dit aandeel in de provincies Utrecht (4%) en Limburg (4%) relatief laag ligt.

Aandeel arbeidsplaatsen in de circulaire economie, naar provincie, 2019

Kijken we naar arbeidsmarktregio's dan kennen de arbeidsmarktregio's Midden-Gelderland (6,8%) en Drenthe (6,5%) in 2019 (bewust of onbewust) relatief veel arbeidsplaatsen die betrokken zijn bij circulaire activiteiten, terwijl dit aandeel in de arbeidsmarktregio's Noord-Limburg (3,7%) en Rijk van Nijmegen (3,8%) relatief laag ligt.

Aandeel arbeidsplaatsen in de circulaire economie, naar arbeidsmarktregio, 2019
Wat is de Impact van de overgang naar een circulaire economie op werk?

De overgang naar een circulaire economie zal effect hebben op werk en de arbeidsmarkt. Dit zal een geleidelijk proces zijn, maar de ambitieuze doelstellingen voor een volledig circulaire economie zullen dit proces versnellen. De SER heeft in september 2017 een overzicht gemaakt van veranderingen die we nu al weten. Dit overzicht geeft een mooi beeld van de verwachte impact die de overgang naar een circulaire economie heeft. 

Effect op werkgelegenheid
De circulaire economie gaat de economie wezenlijk veranderen. In sectoren als delfstofwinning, (maak)industrie en retail zullen banen verdwijnen. In de sfeer van revisie, hergebruik en recycling/upcycling zullen banen ontstaan. De vraag naar vakmensen zal in ieder geval sterk toenemen.

Banen bij of weg?
De economie verandert als we helemaal circulair gaan werken. Dat heeft ook effect op de werkgelegenheid. Er zullen banen verdwijnen en er komen nieuwe banen bij. Hoeveel precies is nog niet duidelijk.

Werk op alle niveaus
De circulaire economie vraagt om mensen op alle niveaus. Productontwikkeling, materialenkennis, hergebruik, levensduurverlening, recycling, diensten aanbieden in plaats van producten; elk onderdeel heeft mensen, vaardigheden en kennis nodig. 

  • Hoogopgeleide mensen die circulaire producten kunnen ontwerpen of nieuwe technologieën, business- en organisatiemodellen kunnen ontwikkelen.
  • Vakmensen op middelbaar kwalificatieniveau die kunnen onderhouden, beheren of repareren en goed zijn in dienstverlening.
  • Laagopgeleide mensen die een bijdrage kunnen leveren aan de inzameling en demontage van afgedankte goederen of bijvoorbeeld aan initiatieven tegen verspilling, zoals de verwerking van reststromen van de boer, tuinder of snijder in voedingsmiddelen. 

    

Permanente aandacht voor leren in de toekomst
De komende jaren dreigt er een groot tekort aan technisch en ICT-personeel. De uitdaging is om voldoende mensen beschikbaar te krijgen en te houden om de potentie van de circulaire economie waar te kunnen maken. Dit vraagt permanente aandacht voor leren in de toekomst.

In het rapport Banen en vaardigheden in de circulaire economie van Circle Economy en EHERO voor de gemeente Amsterdam en de metropoolregio Amsterdam wordt nader ingegaan op (veranderingen in) de toekomstige vraag naar beroepen, vaardigheden, kennisvelden en kennisniveaus als gevolg van de overgang naar een circulaire economie.

Aanbevelingen voor een succesvolle circulaire-economietransitie (ICER 2021)

De transitie naar een circulaire economie is een samenspel tussen meerdere gebieden. De Nederlandse overheid heeft in de afgelopen jaren met andere partijen een basis gelegd en een structuur aangebracht voor de transitie naar een circulaire economie. Daarvoor is tot nu toe vooral ingezet op brede samenwerking tussen publieke, private en maatschappelijke partijen en het stimuleren en faciliteren van circulaire initiatieven. Om de Nederlandse ambities in 2030 en uiteindelijk in 2050 te realiseren is het advies van het PBL (ICER 2021) om het nationale beleid verder te intensiveren. Ze geeft daarbij de volgende aanbevelingen:

  1. Zorg ervoor dat milieuschade in de prijzen van producten en diensten is verrekend en dat
    wet- en regelgeving circulaire initiatieven niet langer op achterstand zetten ten opzichte
    van (gevestigde) lineaire praktijken.
  2. Maak in het circulaire-economiebeleid meer gebruik van ‘drang en dwang’, zoals
    heffingen en regulering, inclusief normstelling.
  3. Verhoog stapsgewijs de circulariteitseisen bij inkoop en aanbesteding door de overheid,
    alsook die in het kader van de producentenverantwoordelijkheid.
  4. Ontwikkel een uitgewerkte en door bedrijven en maatschappelijke organisaties breedgedragen visie op de circulaire economie, en werk deze uit in concrete doelen.
  5. Zorg voor een heldere rolverdeling tussen de verschillende partijen die bij de uitvoering
    van het circulaire-economiebeleid zijn betrokken.

Bron: PBL

Methode 
Om een inschatting te maken van de regionale circulaire werkgelegenheid is aangehaakt bij de methodiek die door het PBL in het rapport Circulaire economie in kaart gehanteerd is. De basis van deze analyse is gevormd door een selectie van zogenoemde SBI-codes (Standaard Bedrijfsindeling van het CBS) uit het Landelijk Informatiesysteem van Arbeidsplaatsen (LISA) databestand. Dit is een databestand met gegevens over nagenoeg alle vestigingen in Nederland waarin betaald werk wordt verricht. Voor alle SBI-categorieën is gekeken of de beschreven activiteiten een R-strategie omvatten. Deze methode geeft de best mogelijke inschatting, maar is een grove inschatting:

  • Niet elke SBI-categorie benoemt expliciet een R-strategie, maar kan wel circulaire activiteiten bevatten. Zo is Philips te vinden in de categorie Vervaardiging van computers en van elektronische en optische apparatuur. Deze categorie beschrijft geen R-strategie. Philips staat echter wel bekend als iconisch voorbeeld van circulaire economie met het zakelijke ‘licht als dienst’ concept (betalen voor het gebruikte licht, niet voor de lampen) en het opknappen van medische apparatuur. Circulaire activiteiten binnen bestaande bedrijven zijn niet direct te vinden via de SBI-codes of andere indicatoren die zijn vastgelegd in het LISA-databestand.
  • Daarnaast is het ook wat rigoureus om bedrijfsvestiging in zijn geheel wel of niet toe te kennen
    aan een R-strategie, terwijl in de praktijk een deel van de werkzaamheden binnen een bedrijf
    circulair kan zijn en een ander deel niet.
Bronnen

PBl, 2021. Integrale Circulaire Economie Rapportage

Informatie Week van de Circulaire Economie, 2021. De Week van de Circulaire Economie

Rapport Circle Economy en EHERO, 2018. Banen en vaardigheden in de circulaire economie

SER, 2017. Overzicht impact circulaire economie

PBL, 2019. Circulaire economie in kaart

 

 

POWERED BY

powered by