Één van de deelambities van de UTA is dat er in de Regio Utrecht veilige en soepele overstappen plaatsvinden naar beroepen met tekorten en groeipotentie. De Regio Utrecht ondersteunt daarvoor werkenden, werkzoekenden en studenten om een gerichte overstap te maken naar beroepen waar nu of in de toekomst tekorten worden verwacht of naar beroepen met groeipotentie. Werkenden komen sneller terecht op plekken waar ze meer kunnen bijdragen. De productiviteit van werkenden gaat omhoog, ondernemingen groeien en het welzijn van de werkenden stijgt. De UTA richt zich in deze ambitie op transities en niet op instroom en uitstroom. De UTA maakt deze keuze omdat er al veel programma's zijn die zich richten op instroom en er veel winst te behalen is op het gebied van transities. 

Om te komen tot concrete interventies is voor deze ambitie binnen de UTA een concrete doelstelling geformuleerd: jaarlijks vinden er 10.500 extra overstappen in de Regio Utrecht plaats en 73.500 overstappen in 7 jaar (2021-2027). Binnen dit dashboard geven we inzicht in de belangrijkste cijfers, ontwikkelingen en trends die relevant zijn voor deze ambitie. Op basis van deze inzichten kunnen gebruikers de voortgang van de geformuleerde doelstelling monitoren en krijgen ze inzicht in de mogelijkheden om de kans op het realiseren van de ambitie verder te vergroten. Evaluatie van de doelstelling vindt buiten het dashboard plaats. 

Toename dynamiek op Utrechtse arbeidsmarkt

De afgelopen jaren is de intersectorale mobiliteit op de Utrechtse arbeidsmarkt toegenomen. Jaarlijkse vinden er in Utrecht meer wisselingen van/naar een andere sector plaats. Deels komt dit door een toename van de economische conjunctuur. Naarmate het economisch beter gaat neemt de dynamiek op de arbeidsmarkt toe. Ook als we kijken naar de Utrechtse prioritaire sectoren zien we een positief beeld. Het afgelopen jaar stroomden er meer mensen vanuit een andere sector in de prioriare sectoren dan omgekeerd (doorstroom naar een andere sector). Door de overheidssteun is het aantal faillissementen de laatste jaren beperkt gebleven. De doorstroom van minder kansrijke sectoren naar sectoren met tekorten en groeipotentie blijft hierdoor enigzins achter. 

De arbeidsmarkt is voortdurend in beweging. Schoolverlaters treden toe tot de arbeidsmarkt, werknemers wisselen van baan of worden zelfstandige, maar kunnen ook hun baan verliezen of met pensioen gaan. Dat voortdurende komen en gaan op de arbeidsmarkt is onderhevig aan conjuncturele en structurele ontwikkelingen. Om met beleid gericht in te kunnen spelen op het creëren van veilige en soepele overgangen is het van belang om een goed beeld te hebben van de arbeidsmarktdynamiek in de regio Utrecht. Binnen dit dashboard staat de arbeidsdynamiek van werknemers in de regio Utrecht dan ook centraal. Het doel is om met behulp van onderstaande visuals een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de ontwikkelingen in de arbeidsmarktdynamiek naar sector. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar de door de UTA vastgestelde prioritaire sectoren Techniek, Onderwijs, Zorg en ICT. 

Binnen ArbeidsmarktInZicht maken we onderscheid in 21 sectoren. In onderstaande visualisaties geven we voor de afgelopen vijf jaar inzicht in de ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen naar sector. In de periode 2018-2022 is het aantal arbeidsplaatsen in Utrecht toegenomen. In 2018 waren er in de provincie Utrecht 745.900 arbeidsplaatsen. In 2022 is dit aantal toegenomen tot 824.400 arbeidsplaatsen, een toename van 10,5%. Welke sectoren zijn gegroeid en welke zijn gekrompen? 

De werkgelegenheidsontwikkeling is het resultaat van de totale arbeidsdynamiek die op de arbeidsmarkt plaats vindt. Het is het resultaat van instroom, doorstroom en uitstroom. 

Ontwikkeling gemiddelde leeftijd
In onderstaande visualisatie geven we inzicht in de gemiddelde leeftijd van werkenden in de diverse bedrijfstakken. 

Dit deel van het dashboard geeft een overzicht van de in- en uitstroom van werkenden door de jaren heen. Waar komen de instromende werknemers vandaan: zijn deze nieuw op de arbeidsmarkt of zijn ze gewisseld van sector (doorstroom). En hoe zit het met de uitstroom van werknemers? Meer informatie over de gehanteerde begrippen instroom, doorstroom en uitstroom kunt u hier vinden. De onderstaande visualisaties geven weer hoeveel werknemers in de regio Utrecht van het ene op het andere jaar in-, uit- en doorstroomden. 

In vrijwel de hele periode is het aandeel werknemers dat van bedrijfstak verandert groter dan het aandeel dat instroomt of uitstroomt. Met andere woorden: wisselingen van bedrijfstak (doorstroom) leveren doorgaans de grootste bijdrage aan de arbeidsdynamiek in de provincie Utrecht. Deze doorstroom volgt de conjunctuur. De instroom naar een werknemersbaan van mensen zonder werk en de uitstroom van werk naar geen werk fluctueren en de ontwikkelingen zijn tegengesteld: als de instroom stijgt, daalt de uitstroom en omgekeerd. Ook deze stromen bewegen mee met de conjunctuur.

De arbeidsmarktstromen tussen bedrijfstakken verschillen sterk. Dat geldt zowel voor de stromen tussen bedrijfstakken onderling als voor de in- en uitstroom van/naar geen werknemer. In onderstaande visualisaties geven we inzicht in de in-, uit- en doorstroom van werknemers in de regio Utrecht naar sector*. 

Leeftijd is van belang bij de arbeidsmarktdynamiek. Scholieren en studenten met een bijbaan wisselen vaker van sector en ook schoolverlaters die na het behalen van een diploma zoeken naar een geschikte baan stappen vaker over dan gemiddeld.  In de sectoren waar de leeftijd lager ligt dan gemiddeld, is de instroom van niet-werknemers naar verhouding groot.
* Let op: binnen de visuals maken we gebruik van verschillende x-assen. 

Speciale aandacht gaat binnen dit dashboard uit naar de vier door de UTA vastgestelde prioritaire sectoren: Zorg (zorg en welzijn), Techniek (industrie en bouwniverheid), ICT (informatie en communicatie) en Onderwijs. In onderstaande visualisaties  geven we inzicht in het aantal werknemers dat binnen de prioritaire sectoren van Utrecht van het ene op het andere jaar in-, uit en doorstroomden. 

Meer informatie over de gehanteerde begrippen instroom, doorstroom en uitstroom kunt u hier vinden. 

Naast inzicht in de totale doorstroom vanuit en naar andere sectoren is het ook interessant om inzicht te krijgen in welke stromen tussen sectoren plaatsvinden. In onderstaande visualisaties hebben we voor de Utrechtse prioritaire sectoren inzichtelijk gemaakt uit welke sector doorgestroomde werknemer komen (vanuit andere sectoren) en waar uitstromers naartoe gaan (naar een andere sector)*.

Voorbeeld:
De eerste visual laat zien dat in 2020-2021 20,5% van alle doorgestroomde werknemers doorstroomt vanuit de sector handel naar de sector bouwnijverheid.

De tweede visual laat zien dat in 2020-2021 15,9% van alle doorgestroomde werknemers doorstroomt naar de sector industrie vanuit de sector bouwnijverheid.

*De zakelijke dienstverlening hebben we vanwege de vertekening door het uitzendwezen niet meegenomen in onderstaande visualisaties.