Belangrijkste inzichten

• Is werk nuttig wanneer het bijdraagt aan het bruto binnenlands product (bbp)? Of moeten we dit perspectief, in het kader van de krappe arbeidsmarkt, aanpassen? Wie bepaalt dan wat 'nuttig' is en voor wie? Daar gaat het nieuwe themanummer van Tijdschrift voor arbeidsvraagstukken (TvA) over.

• Het richt zich onder andere op de rol van de overheid in het sturen van economische activiteiten die bijdragen aan brede welvaart en vraagt zich af of streven naar hogere arbeidsparticipatie altijd positief is, gezien de negatieve effecten die sommige banen kunnen hebben.
• Betaald werk heeft nut als vorm van maatschappelijke participatie, bijdragend aan psychologisch welbevinden door te voorzien in 1) financiële autonomie 2) verbondenheid met anderen en 3) een gevoel van competentie¹. Nuttig werk wordt verder verkend in termen van economische, psychologische, organisatorische en maatschappelijke waarde.
• Vaak ontbreekt de maatschappelijke consensus over 'nut' en 'nuttig'. De overheid, maatschappij, en markt spelen allen een rol in het bepalen wat als 'maatschappelijk nuttig' wordt gezien. Verschillende artikelen in het themanummer belichten diverse aspecten van wat werk nuttig maakt, zoals de betekenisvolheid van werk, regionale verschillen in ervaren nut van werk, en de interactie tussen autonomie en betekenisvolheid van werk.
• De discussie strekt zich ook uit naar onbetaald werk en hoe dit binnen economische waardebepalingen past. Er wordt gesproken over de noodzaak om werk, zowel betaald als onbetaald, te waarderen niet alleen op basis van de bijdrage aan het bbp, maar ook in termen van bredere maatschappelijke waarde.
• Het themanummer sluit af met een pleidooi voor meer onderzoek naar de kosten en baten van betaald en onbetaald werk in een macro-breed welvaartsperspectief en de implicaties voor beleid op het gebied van arbeidsmarkt, sociaal beleid en economie.