FEEDBACKFORMULIER

Wij waarderen uw feedback!

FEEDBACK
Dit veld is verplicht
Dit veld is verplicht

* verplichte velden

Aantal hbo'ers in Noord-Brabant

Belangrijkste inzichten
  • Landelijk steeg het aantal hbo-bachelors van 433.000 in het schooljaar 2016/2017 naar 464.000 in 2020/2021.
  • Voor deze stijging zijn een aantal verklaringen: allereerst is er een substantiële instroom. Daarnaast kan het zijn dat studenten ervoor kiezen om langer over hun studie te doen, aangezien de banen niet voor het oprapen liggen als gevolg van de COVID-crisis.
  • Landelijk is de instroom vooral sterk toegenomen voor de opleidingen hbo-verpleging (1.000) en leraar basisonderwijs (1.600). Hierbij is de stijging onder mannelijke pabo-studenten extra opvallend.
  • In Noord-Brabant nam het aantal hbo-bachelors toe, van 76.479 in het schooljaar 2016/2017 naar 80.187 in 2020/2021.
  • De instroom van nieuwe studenten steeg in Noord-Brabant van 17.172 in 2019/2020 naar 18.450 in 2020/2021.
  • Een groot deel van deze studenten stroomde in in de sectoren Gezondheidszorg (2.133), Onderwijs (1.560) en Techniek (4.425).
  • Per saldo steeg het aantal bachelorstudenten in de sectoren Gezondheidszorg (+813), Onderwijs (+588) en Techniek (+463) ten opzichte van 2019/2020.

Volgens onderzoek onder werkgevers heeft Nederland de komende jaren vooral steeds meer afgestudeerde hbo'ers nodig. Men wil hooggeschoolde werknemers die de opgedane kennis goed in de praktijk kunnen toepassen. Dit komt deels doordat het benodigde niveau op de werkvloer in steeds meer bedrijven en instellingen boven het mbo-niveau uitstijgt. Ook schakelen steeds meer MKB-bedrijven hbo'ers in als (middle) managers. En steeds meer hbo-masters doen toegepast onderzoek in de praktijk.

Vooral in de zorg, het onderwijs en de techniek werden de afgelopen jaren te weinig hbo'ers opgeleid. De komende jaren nemen de tekorten aan personeel op hbo-niveau verder toe. De hbo'ers zijn in de zorg vooral nodig vanwege de grotere zorgvraag door de vergrijzing van Nederland en door de relatief grote vergrijzing van het huidige zorgpersoneel. Ook in het onderwijs houden de komende jaren veel grijze leraren ermee op en die moeten worden vervangen. De vooruitgang van de techniek leidt er in die sectoren vooral toe dat er steeds meer hbo'ers nodig zijn, niet alleen als managers en onderzoekers, maar ook om het (meestal schone) werk op de werkvloer zelf uit te voeren. De toenemende robotisering en digitalisering leiden verder tot een toename van de vraag aan hoger geschoolde ICT'ers. Ook gaan de eerste ICT'ers die in de jaren zeventig en tachtig in deze beroepen zijn gaan werken zo langzamerhand met pensioen; zij moeten vervangen worden. Dit speelt, zoals onderzoek van Panteia en IG! een aantal jaren geleden uitwees, bijvoorbeeld heel sterk bij de overheid. Anders dan voorheen vraagt men van nieuwe ICT-medewerkers meestal minimaal een hbo-niveau.

Nog meer dan in het mbo, hangt de uitstroom van het hbo samen met de instroom. Het aantal hbo-bachelor afgestudeerden dat doorgaat voor een wo-master is immers gering, terwijl iemand met een hbo-master vaak helemaal de combinatie van kennis en praktijkinzicht te bieden heeft waar organisaties op zitten te wachten. Het goede nieuws is dan ook dat het aantal hbo-bachelor studenten een stijgende lijn vertoont: van bijna 433.000 in het schooljaar 2016/2017 naar bijna 464.000 in 2020/2021. In Noord-Brabant is het aantal hbo-bachelorstudenten van 76.479 naar 80.187 gegaan in deze periode.

Ontwikkeling aantal hbo'ers in Noord-Brabant (2016-2020)

Het grootste deel van deze stijging vond afgelopen schooljaar 2020/2021 plaats: het aantal hbo-bachelorstudenten lag in het schooljaar 2019/2020 voor heel Nederland nog op ruim 441.000 en nu dus op 464.000. Nu kunnen er natuurlijk verschillende redenen zijn dat het aantal bachelorstudenten in het hbo toeneemt. Dat kan bijvoorbeeld komen door een hogere instroom, maar ook doordat studenten hun studie in een trager tempo afronden en langer in het hbo blijven studeren. De achtergrond van het laatste zou kunnen zijn dat de banen door de COVID-crisis niet voor het oprapen liggen. De ontwikkeling van de instroomcijfers in het hbo laat zien dat echter ook de hogere instroom van nieuwe studenten een belangrijke factor is in de stijging van het aantal studenten. Dat nam op landelijk niveau toe van 94.500 in het schooljaar 2019/2020 naar 104.300 in het schooljaar 2020/2021. In Noord-Brabant is de instroom in de hbo-bacheloropleidingen van 17.172 naar 18.450 gegaan.

Instroom hbo'ers in Noord-Brabant (2019-2020)

Deels komt dit doordat er in 2020 geen centrale examens hebben plaatsgevonden en daardoor meer havisten en mbo'ers het diploma behaalden. Daarnaast zijn soms, zoals bij de pabo’s, toetsen ter verdere selectie van studenten uitgesteld. Ook kan deze grotere instroom natuurlijk de COVID-crisis als oorzaak hebben, want als je als gediplomeerde mbo'er geen baan kunt vinden en toch thuis moet zitten, is het niet zo’n gek plan om je voor een hbo-studie in te schrijven. Ook gaan sommige jongeren, nadat ze eerst zijn gaan werken, mogelijk alsnog naar het hbo. Dit, omdat ze vanwege diezelfde COVID-crisis werkloos thuis zijn komen te zitten. Daarbij kan het zelfs zo zijn dat ze nog wel salaris ontvangen (vanwege de NOW-regelingen) maar de toekomst als onzeker inschatten.

Je zou vervolgens verwachten dat jongeren eerder kiezen voor een “gemakkelijke” studie dan voor “moeilijke” opleidingen met een grote arbeidsmarktkrapte. Dat blijkt echter niet het geval. Op landelijk niveau bedraagt de instroom in de bachelors in de sector gezondheidszorg dit schooljaar 13.273 nieuwe studenten. In de sector onderwijs ging het aantal instromers van 9.404 naar 11.306, terwijl dat aantal in de techniek van 20.495 naar 21.503 is gegaan. In Noord-Brabant was de ontwikkeling als volgt:

Instroom hbo'ers in Noord-Brabant naar sector (2020/2021)

De stijging van de instroom in deze sectoren weerspiegelt zich ook in de toename van het totaal aantal bachelorstudenten in deze drie sectoren. De totale aantallen studenten in de betreffende drie sectoren stegen op landelijk niveau van 2019/2020 tot en met 2020/2021 met 5.454 (gezondheidszorg), 4.874 (onderwijs) en 3.693 bachelorstudenten (techniek). In Noord-Brabant bedroegen deze cijfers respectievelijk 813 (gezondheidszorg), 588 (onderwijs) en 463 (techniek). 

Ontwikkeling aantal hbo'ers in Noord-Brabant naar sector (2019-2020)

De website van de Vereniging Hogescholen (VH) laat zien dat de stijging van de instroom geldt voor vrijwel alle hogescholen. De uitzonderingen zijn enkele kleine hogescholen die specifiek opleiden voor de sectoren die het hardst zijn getroffen door de lockdown, zoals sommige, maar niet alle kunstopleidingen en de hogere hotelschool. Op de site van de VH is ook te zien hoe het met de instroom en inschrijvingen staat van individuele opleidingen. Daaruit blijkt dat bijvoorbeeld de instroom in de opleidingen hbo-verpleging en leraar basisonderwijs flink is gestegen, met bijna 1.000 en ruim 1.600 studenten. De betreffende sectoren van de arbeidsmarkt proberen al langer actief havo- en vwo-scholieren en mbo-studenten te bewegen om voor hun opleidingen te kiezen, maar dat had niet altijd evenveel succes. Het helpt ongetwijfeld dat door de COVID-crisis duidelijk is geworden dat beroepen als verpleegkundige en leraar basisonderwijs betere en zekerder baankansen bieden dan andere opleidingen. Wat mogelijk ook helpt is dat deze beroepen in 2020 en 2021 veel meer in het nieuws waren dan voorheen. Opvallend is ook dat de instroom van mannen naar de pabo is toegenomen. De Vereniging Hogescholen is blij met deze extra aanwas. Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen: “Geen leraar voor de klas, een tekort aan verpleegkundigen in ziekenhuizen, de krapte op de arbeidsmarkt raakt ons allemaal. Hogescholen voelen zich verantwoordelijk om ook bij te dragen aan een oplossing daarvoor. Ik ben blij dat we dat nu terugzien in de cijfers.”

Het volgend schooljaar wordt het spannend voor de aantallen inschrijvingen. Als de centrale schoolexamens dit jaar wel doorgaan, is de kans groot dat er minder scholieren en studenten hun (havo/vwo- en mbo-) diploma halen dan vorig jaar. Vorig jaar is er immers een aantal potentiële zittenblijvers “doorheen geglipt” die inmiddels al een keuze voor hbo, wo of arbeidsmarkt hebben gemaakt. De vraag is dan voor welke studierichtingen men gaat kiezen. Als de lockdown wordt opgeheven, zou dat zowel kunnen betekenen dat potentiële studenten toch weer of misschien zelfs alsnog voor opleidingen voor de betreffende sectoren kiezen. Maar de kans is ook dat de sectoren die het afgelopen jaar geen onderwerp van lockdown zijn geweest het populairst blijven; zorg, onderwijs en techniek blijven volgens de beschikbare ramingen (lerarenramingen, onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn, ROA en ook bijvoorbeeld een rapport van Ecorys over de energietechiek) grote tekorten houden. Ten slotte kan het hbo er qua instroom ook blijvend van profiteren dat een hoger onderwijsdiploma toch net wat meer zekerheid biedt dan een mbo-diploma, met als gevolg dat meer studenten na het mbo voor een hbo-opleiding kiezen.

POWERED BY

powered by