Week van globalisering 2021

Deze week is door het CBS uitgeroepen tot de Week van de globalisering. Door de voortschrijdende internationalisering van de productie van goederen en diensten raken nationale economieën steeds meer met elkaar verweven. Dat geldt zeker voor een open economie als Nederland. Ook al daalden de invoerheffingen in de afgelopen decennia wereldwijd gestaag, is protectionisme nooit ver van weggeweest. In de eerste editie van de Week van de globalisering gaan wetenschap, beleid, statistiek en praktijk met elkaar in gesprek over het groeiend wereldwijde protectionisme, de nieuwe verhoudingen met het Verenigd Koninkrijk en de onzekerheden in internationale verhoudingen.

Ook voor Overijssel zijn de ontwikkelingen op het gebied van globalisering van belang. In de afgelopen tien jaar is de omvang van de internationale handel in goederen, zowel import als export, bij Overijsselse bedrijven toegenomen. In dit artikel zoomen we nader in op de bedrijfsvestigingen in Overijssel die betrokken zijn bij de internationale goederenhandel en de omvang en samenstelling van de Overijsselse goederenexport.

Ruim 1 OP DE 10 BEDRIJVEN IN OVERIJSSEL BETROKKEN BIJ INTERNATIONALE GOEDERENHANDEL

In 2019 is in Overijssel bij ruim een op de tien bedrijfsvestigingen (11,3%) sprake geweest van internationale handel (import en export) in goederen. Het aandeel van bedrijven in Overijssel dat betrokken is bij internationale goederenhandel is in het laatste decennium toegenomen. In 2009 was 10,4% van de bedrijven in Overijssel betrokken bij de internationale handel in goederen. Als gevolg van de financiële crisis lag de internationale handel rond 2009 op een relatief laag niveau.

Kijken we naar provincie, dan valt op dat de provincies die grenzen aan Duitsland en België een relatief groot aandeel bedrijven kent die betrokken zijn bij de internationale goederenhandel. Zo kennen Limburg en Zeeland het grootste aandeel bedrijven waarbij in 2019 sprake is geweest van internationale handel in goederen, terwijl dit aandeel relatief laag ligt in Utrecht en Noord-Holland.

Totale exportwaarde (goederen) OVERIJSSEL bedraagt 22,6 miljard

De omvang van de goederenexport (incl. wederuitvoer) door bedrijfsvestigingen in Overijssel bedraagt in 2019 22,6 miljard euro. De Overijsselse exportwaarde van goederen is in de afgelopen tien jaar toegenomen. Het aandeel van Overijssel in de totale exportwaarde van goederen door bedrijven in Nederland (359 miljard) is relatief laag (6,3%).

Indien we alleen kijken naar de exportwaarde van goederen van Nederlandse makelij, bedraagt de waarde van de goederenexport van Overijssel 12,2 miljard. In Overijssel ligt het aandeel wederuitvoer in de totale exportwaarde met 46% in vergelijking met Nederland (38%) relatief hoog. 

_{*In het geval voor een jaar geen gegevens beschikbaar zijn, komt dit doordat op de gegevens de geheimhoudingsregels van het CBS van toepassing zijn. Dat houdt in dat informatie waaruit gegevens van afzonderlijke bedrijven af te leiden zijn geheim worden gehouden.}

Grootbedrijf verantwoordelijk voor 14,2% van totale goederenexport

In 2019 neemt het grootbedrijf in Overijssel 14,2% van de exportwaarde (incl. wederuitvoer) in goederen voor z’n rekening. Dit zijn bedrijven met meer dan 250 werkzame personen. Ten opzichte van Nederland (30%) kent het grootbedrijf een relatief laag aandeel van de totale exportwaarde in goederen. In vergelijking met Nederland kent de bedrijfsgrootte 50 tot 249 werkzame personen een relatief hoog aandeel in de totale exportwaarde in goederen; respectievelijk 38% voor Nederland en 59,5% voor Overijssel. 

Rest van de wereld en Duitsland belangrijkste exportbestemming Overijssel

Voor Overijssel is de rest van de wereld de belangrijkste exportbestemming (5,4 miljard, 24%), gevolgd door België, Frankrijk en de Verenigde Staten.

Chemische producten belangrijkste goederensoort export Overijssel

De export van Overijssel bestond in 2019 voornamelijk uit de goederensoorten chemische producten (9,2 miljard, 41%), machines en vervoermaterieel (3,9 miljard, 17,1%) en fabrikaten, hoofdzakelijk gerangschikt volgens de grondstoffen (2,7 miljard, 11,7%).

Methode

• Een bedrijf is betrokken bij internationale goederenhandel als het bedrijf op jaarbasis voor minstens €5.000,- importeert of exporteert.
• Om de internationale goederenhandel van de Nederlandse regio’s in kaart te brengen, zijn door het CBS datasets uit verschillende bronnen gecombineerd. Ten eerste, zijn gegevens uit de internationale handel in goederen statistiek gekoppeld aan het Algemeen Bedrijvenregister (ABR). Dit resulteerde in een dataset met informatie op het bedrijfsniveau, inclusief kenmerken zoals de bedrijfsgrootte, de economische sector waarbinnen het bedrijf actief is, de landen waarmee gehandeld wordt, welke goederen verhandeld worden, en waar het uiteindelijk zeggenschap van het bedrijf gelegen is.
• Om de exacte geografische locatie van het bedrijf te bepalen, heeft het CBS de databestanden  verder geregionaliseerd naar vestigingsniveau, oftewel  het niveau van de lokale bedrijfseenheid. In de meeste gevallen is een bedrijf klein en bestaat deze uit één vestiging. In het geval dat een bedrijf één vestiging heeft wordt de internationale handel van het bedrijf toegewezen aan de regio waar het bedrijf gevestigd is. Als het bedrijf meer dan één vestiging heeft, wordt de handelswaarde naar rato van het aantal werknemers in de verschillende vestigingen verdeeld over de vestigingen, en daarmee over de provincies.
• De internationale handel is voor zover mogelijk gekoppeld aan in Nederland gevestigde bedrijven. De handel van buitenlandse bedrijven en/of bedrijven die zich niet in het Algemeen Bedrijvenregister (ABR) bevinden is buiten beschouwing gelaten. De totalen van export verschillen om die reden met de randtotalen op Statline en kunnen afwijken van andere CBS publicaties over internationale goederenhandel.
  
  

Bronnen

• CBS Maatwerk, Internationale handel naar regio 2008-2019