Belangrijke inzichten

• De huidige coalitie heeft het voornemen om de financiering voor de kinderopvang te herzien.

• Men wil de vergoeding voor de kinderopvang inkomensonafhankelijk maken en 96% van de maximum-uurprijs direct uitkeren aan de kinderopvangorganisaties. Deze stelselherziening zal 2,5 miljard euro kosten.

• Het doel van deze herziening is om het stelsel voor ouders eenvoudiger te maken en de betaalbaarheid van de kinderopvang te verbeteren.

• Het Centraal Planbureau (CPB) en het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) hebben onderzoek gedaan naar de effecten van deze wijzigingen op de arbeidsparticipatie van ouders, de ontwikkeling van kinderen en hun kansengelijkheid.

• Op lange termijn is een beperkt positief effect merkbaar wat de arbeidsparticipatie betreft (+0,2%; 15.000 fte). Maar verder zal de wijziging geen effect hebben op de ontwikkeling en kansengelijkheid van kinderen.

• Op de korte termijn liggen aanzienlijke risico’s op de loer. Zo zal de vraag naar kinderopvang sneller groeien dan de markt bij kan benen. Dit heeft prijsstijgingen, groeiende wachtlijsten en een mogelijke daling van de opvangkwaliteit tot gevolg.

• Bij een aanhoudende krappe arbeidsmarkt, zijn deze risico’s des te groter. Dit heeft weer zijn weerslag op de kansengelijkheid van kinderen. Sommige kinderen hebben voor hun ontwikkeling namelijk veel baat bij een goede kinderopvang.

• Het CPB en SCP adviseren om dit financieringsstelsel te heroverwegen vanwege de beperkte langetermijneffecten en aanzienlijke kortetermijnrisico’s. De maatschappij profiteert mogelijk meer van grotere investeringen in de kinderopvang, als de focus komt te liggen op de ontwikkeling van kinderen, het bestrijden van taal- en ontwikkelachterstanden en het vergroten van de kansengelijkheid. Een focus op de arbeidsparticipatie van de ouders lijkt nadeliger uit te uitpakken.