Laat mensen meer uren werken

Een voor de hand liggende oplossing is het stimuleren dat werknemers meer uren gaan werken. Het is vooral belangrijk dat werknemers met deeltijdcontracten meer uren gaan werken. Werkgevers kunnen werknemers op twee manieren meer uren aanbieden: tijdelijk (overwerk) of structureel door middel van een aanpassing van het arbeidscontract.

Op dit moment is het mogelijk om overuren of extra-gewerkte uren in tijd op te sparen. Als deze uren uitbetaald worden, resulteert dit in meer gewerkte uren. Daarnaast is het mogelijk om de bovenwettelijke verlofrechten (ADV of extra vakantiedagen) af te schaffen en om te zetten in een evenredige verhoging van het maandsalaris. Ook dit resulteert in een toename van het aantal gewerkte uren, en de werknemer ontvangt een hoger salaris. Een derde oplossing tegen de niet-opgenomen bovenwettelijke verlofrechten, is het automatisch uitkeren aan het einde van het jaar, in plaats van het overhevelen naar het volgende kalenderjaar.

Een derde oplossing is de medewerkers meer zeggenschap te geven over hun roosters. Uit onderzoek blijkt dat deze medewerkers gemotiveerder naar hun werk gaan. Ook zijn zij creatiever, productiever en minder vaak ziek. Dit kan als voordeel met zich meebrengen dat werknemers de mogelijkheid krijgen om banen te combineren.

Tot slot biedt het langer doorwerken na de AOW-leeftijd ook enorme kansen. Als men werkt boven de AOW-leeftijd, vallen voor de werknemer een aantal premies weg, waardoor deze er netto op vooruit gaat. Voor de werkgevers geldt dat zij te maken krijgen met een ‘verlicht’ arbeidsrechtelijk en sociaal zekerheidsregime. Zo is bijvoorbeeld de doorbetaling bij ziekte beperkt.

Zet onbenut arbeidspotentieel in

Er zijn veel mensen die willen en kunnen werken, maar langs de kant staan of een baan hebben waarin hun kennis en vaardigheden niet tot hun recht komen. Dit kan deels komen door de organisatie van het werk, maar ook hoe de werkgever kijkt naar de invulling van vacatures. Om het onbenutte arbeidspotentieel beter te benutten worden hieronder een aantal oplossingen genoemd.

In het geval dat er vooral gezocht wordt naar mensen die gemotiveerd zijn en er weinig eisen worden gesteld aan de werknemer, is open hiring een vorm van solliciteren die een oplossing kan bieden. In deze sollicitatievorm vinden er geen gesprekken plaats en hoeven de kandidaten geen cv of referenties aan te leveren. Uit ervaring van andere werkgevers blijkt dat dit een goede manier is om snel, veel gemotiveerd personeel te vinden.

Een andere manier om het onbenutte arbeidspotentieel te benutten is om het werk zo te organiseren dat het aansluit bij de (on)mogelijkheden van de kandidaten. Zo kunnen andere roostertijden het werk aantrekkelijk maken voor moeders met jonge schoolgaande kinderen.

Om meer medewerkers aan te trekken is het ook verstandig om naar plekken toe te gaan waar potentiële werknemer zouden kunnen zijn. Denk hierbij aan buurthuizen, bibliotheken, sportverenigingen en jongerenhuizen. Ook het aanpassen van de arbeidsmarktcommunicatie naar een taal die makkelijker te begrijpen is vergroot het bereik van de vacature. Zo worden niet alleen de ‘usual suspects’ aangesproken, maar ook herintreders, mensen met een culturele achtergrond, statushouders en mensen met een beperking.

Verantwoorde, grotere instroom arbeidsmigranten

Ruim 750.000 arbeidsmigranten werken voor Nederlandse bedrijven. Zij werken in sectoren waarvoor weinig of geen Nederlandse arbeidskrachten te vinden zijn. Arbeidsmigranten verdringen dus geen of weinig Nederlanders op de arbeidsmarkt. Nederland moet voor een eventuele kennismigrant wel aantrekkelijk blijven. Het is dan ook van belang om de cao correct toe te passen, voor huisvesting te zorgen, buitenlandse diploma’s te erkennen, elementaire voorzieningen toegankelijk te maken (vb. zorgverzekeringen, een huisarts en specialistische zorg) en het leren van de Nederlandse taal te stimuleren.

Vergroot de mobiliteit op de arbeidsmarkt

Het lijkt tegenstrijdig, maar medewerkers moeten zich blijven bewegen op de arbeidsmarkt terwijl de werkgever hen graag wil behouden. De wendbaarheid van werkenden zorgt ervoor dat zij het werk kunnen doen dat het best bij hen past. Dit resulteert in productievere werkenden en voorkomt dat zij (lang) in de WW terechtkomen. Dit heeft weer een direct en  positief effect op het arbeidstekort.

Houd leven lang ontwikkelen levend

Om de wendbaarheid en weerbaarheid van de medewerkers te bevorderen, zal de opleidingsbereidheid en het aantal opleidingsactiviteiten vergroot moeten worden. Naast het geld dat de overheid beschikbaar stelt, zal er ook een leercultuur gecreëerd moeten worden bij werkgevers. Ook wordt geadviseerd om minder te kijken naar diploma’s en meer te kijken naar de kennis en vaardigheden van werknemers (de zogenaamde Skills).

Werk slimmer: sociale & technologische innovatie

Stel dat een onderneming groeit, of een werknemer vertrekt, dan is het in de krappe arbeidsmarkt lastig om nieuw personeel te vinden. Een van de effectiefste middelen om dit te voorkomen is het verhogen van de arbeidsproductiviteit in het bedrijf. Met andere woorden: doe hetzelfde werk met minder mensen. Om dit te bereiken wordt geadviseerd om het personeel anders aan te sturen en hen meer verantwoordelijkheid en autonomie te geven. Zo worden de competenties van de medewerkers maximaal benut. Daarnaast wordt arbeidsvervangende technologie al in veel sectoren gebruikt. Denk hierbij aan de zelfscankassa in de supermarkt, of een digitale receptie bij een kantoorpand of McDonalds.

Lees verder

Geïnteresseerd in wat sommige bedrijven zelf doen om de bovengenoemde oplossingen te implementeren in hun bedrijfsvoering? Klik op onderstaande link om het volledige artikel te lezen.

 Taskforce Arbeidsmarkt: Arbeidsmarktkrapte -  Meteen aan de slag

Onbenut arbeidspotentieel

Zie het Zeeuwse dashboard voor meer info over dit onderwerp. Naast cijfers voor Zeeland bevat dit dashboard ook veel algemene informatie die nuttig is voor alle regio's.

Dashboard: onbenut arbeidspotentieel