Astrid Boeijen: CEO Brightlands Smart Services Campus

Dit is het moment om de voordelen van AI en data science te benutten.

                                                               
Data science en Artificial Intelligence (AI) zijn overal en hebben grote impact op de samenleving. Daarmee ontstaan belangrijke kansen zowel om bedrijven concurrerender te maken, als om maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Als Brightlands Smart Services Campus heeft onze ontwikkeling gelijke tred gehouden met de ontwikkeling van ons dynamische werkveld. Daardoor kunnen we nu volop invulling geven aan de ambitie van de vier Brightlands campussen in Limburg: de economie stimuleren, bedrijven aantrekken en talent binden en boeien.

Eén van de opgaven die we ons als campus hebben gesteld, is het bevorderen van het concurrentievermogen van het Limburgse MKB door de mogelijkheden van digitalisering te benutten.

Minder dan 20% van de MKB-bedrijven heeft momenteel een webshop, terwijl 90% van de consumenten online shopt. We zien dat bedrijven die een webshop hebben, veel beter door de crisis komen, al is een webshop natuurlijk geen wondermiddel. Een stap verder zou het inzetten van een algoritme kunnen zijn. Daarmee kan een bedrijf in bijvoorbeeld de detailhandel de drukte in de zaak voorspellen en de benodigde voorraad, de personele bezetting, de organisatie, enzovoort, daarop aanpassen. Zo’n algoritme houdt bijvoorbeeld rekening met het weer, het verkeer, vakantieperiodes hier en over de grens.

Kansen en toepassingen

Naast deze directe ondersteuning aan het Limburgse MKB zijn we sterk in de maatschappelijke en ethische kant van de nieuwe technologie. In het werkveld van data science en AI hebben veel mensen een technologische focus, wat bijvoorbeeld kan leiden tot de ontwikkeling van apps of algoritmes die uiteindelijk stuiten op maatschappelijke bezwaren. De discussies rond de corona-app van afgelopen zomer en algoritmes die discriminerend blijken te zijn, zijn daarvan goede voorbeelden. De maatschappelijke en ethische kant van data science en AI vereisen antwoorden, juist omdat ons vakgebied alomtegenwoordig  en tegelijk ongrijpbaar is. Iedereen heeft zich ertoe te verhouden, want via social media, Google, klantenkaarten of de OV-chip komen AI en data science je dagelijkse leven binnen. In ons ELSA-lab (Ethical, Legal, Societal Aspects) gaan we een netwerk bouwen waarmee we gewone mensen met gezond verstand van meet af aan betrekken bij projecten. Zo werk je aan acceptatie voor wat je ontwikkelt.

Voortdurende innovatie

Als campus hebben we technisch en inhoudelijk onder meer veel kennis over het veilig delen van data. Zo hebben we bijvoorbeeld projecten uitgevoerd met betrekking tot het veilig delen van data in de gezondheidszorg met het uiteindelijke doel om te komen tot medicatie en behandeling die afgestemd is op het individu. Hierin werken we samen met partijen als CZ, het Zuyderland ziekenhuis, TNO en het CBS. We hebben ook ervaring opgebouwd met veilig data delen in projecten rond financiële dienstverlening, waarbij we samenwerken met partijen als APG en Rabobank. Technieken als blockchain bieden mogelijkheden voor een betere registratie, onder andere van de schakels in een productieketen. Zo kunnen claims van producten en claims van verantwoord ondernemen geverifieerd worden. Aan veiligheid in het publieke domein wordt op onze campus gewerkt in het ilab van de Nationale Politie. Al die projecten betekenen een voortdurende stroom van innovaties, wat ons als Hub ook op nationaal niveau waardering oplevert.

Armoede

Bij het ELSA-lab Armoede en Schulden, dat we momenteel voorbereiden, zijn tal van partijen betrokken, zoals het ministerie van Binnenlandse Zaken, DUO, de Belastingdienst, de VNG, de Limburgse Kredietbank, Gemeente Heerlen en Parkstad Limburg. In dit ELSA-lab start een langjarig onderzoek naar het inzetten van AI en data science bij de aanpak van armoede en schulden. Mensen die in armoede leven en schulden hebben, krijgen te maken met tot wel twintig instanties, die allemaal een stukje van de puzzel hebben. Als het bijvoorbeeld gaat om het aflossen van schulden, wordt al snel een repressieve maatregel genomen – het opleggen van een boete, handhaving, enzovoort. Als er een totaalplaatje is, zou echter kunnen blijken dat dat weinig zin heeft, omdat het geld er gewoon echt niet is. De vraag is hoe je zonder het uitwisselen van privacygevoelige informatie die bij verschillende instanties beschikbaar is, tot inzichten kunt komen die helpen om de armoede anders en beter te bestrijden. Met technieken als multi party computation en federated learning bijvoorbeeld stuur je als het ware een algoritme langs de instanties, dat de informatie ophaalt terwijl de data toch bij de instanties blijven. Deze data geven inzicht in feitelijke situaties en helpen daarmee om betere besluiten te nemen. Zo vermijd je intuïtieve besluiten en bied je alle input voor een goede analyse van ieders situatie. Armoede kent immers vele gezichten. Algoritmes die gebaseerd zijn op data kunnen ook helpen om problematische situaties te voorspellen en daarmee te voorkomen of erop te sturen. Dat kan op een dynamische manier.

Ecosysteem

Hier op de campus zijn we geëquipeerd om te werken aan antwoorden en oplossingen voor vraagstukken, zodat we er in Limburg ons voordeel mee doen. Daarbij vervullen ons ecosysteem en onze allianties een belangrijke rol. In ons gebouw aan de entree van Heerlen huisvesten wij zo’n veertig organisaties en we werken actief samen met tachtig organisaties en instanties. Sinds februari van dit jaar zijn wij één van de zeven hubs in de Nederlandse AI-coalitie (NL AIC). Onze hub wordt gedragen door een alliantie in de regio, waarbij de Brightlands campussen en tal van bedrijven, Maastricht UMC+, Zuyderland MC, de Politie, CBS, LWV, MKB-Limburg en LIOF. Brede Welvaart is het overkoepelende thema van die alliantie, met daarin gezondheid, publieke dienstverlening, publieke veiligheid en duurzame industrie als belangrijke toepassingsgebieden. De taak waar we voor staan is om de stap te zetten naar een structurele werkwijze op het gebied van AI en data science. De tijd van pilots en experimenten is voorbij; het wordt tijd om op te schalen.

Kansen voor Limburg

De huidige sociaaleconomische situatie van Limburg biedt volop kansen, al zijn sommige sectoren zwaar getroffen door de coronacrisis. Doordat er de afgelopen tien jaar fors is geïnvesteerd in de Brightlands-campussen is het economisch spectrum van Limburg als geheel aanmerkelijk verbreed en versterkt. Sociaal speelt helaas nog het ‘Limburg-effect’: gemiddeld zijn de mensen hier net iets minder gezond, gelukkig en welvarend dan in Nederland als geheel. Het rapport van de Brede Economisch Sociale Taskforce (BEST) adviseert om samen aan de slag te gaan, onder meer door een Centrum voor Brede Welvaart in te richten. Onze campus kan bijdragen aan het ontwikkelen van data gedreven beleid. Vanuit onze AI-hub blijven we samen met onze partners de sterktes van Limburg in kaart brengen en bedrijven en organisaties ondersteunen. 

Limburg na de coronacrisis; werken aan brede welvaart

Neimed, Zuyd Hogeschool, Etil en ArbeidsmarktInZicht hebben het initiatief genomen voor een bijzondere uitgave, waarin onderzocht wordt welke mogelijkheden Limburgse deskundigen zien om op sociaal en/of economisch gebied sterker uit de crisis te geraken.