Aan de hand van de antwoorden op vijf vragen geven we inzicht in de economische ontwikkelingen in Noord-Brabant. Hoe heeft de Brabantse economie zich de afgelopen tien jaar ontwikkeld ten opzichte van de andere provincies? Hoe belangrijk is Brabant voor de Nederlandse economie? Hoe heeft het bbp per inwoner zich in Brabant ontwikkeld? Welke sectoren zijn belangrijk voor Brabant? En welke ontwikkeling hebben deze sectoren laten zien? 

BRABANTSE ECONOMIE GROEIDE IN 2017 HARDER DAN DE NEDERLANDSE

De Brabantse economie groeide in 2017 met 3,7%. De gemiddelde groei in Nederland lag hoger dan in voorgaande jaren en kwam uit op 3,2%. In vrijwel alle regio’s groeide de economie. Alleen in Groningen zorgde de verminderde aardgaswinning voor economische krimp. Ook de economie van Friesland en Drenthe werd geremd door de aardgaswinning. 

In Brabant liet vooral de regio Zuidoost-Brabant in 2017 een bovengemiddelde groei zien van 4,9%. Van alle COROP-gebieden groeide Zuidoost-Brabant met Almere het sterkst. De groei van Midden- en West-Brabant (beide 3,5%) lag rond het landelijk gemiddelde, terwijl de groei van Noordoost-Brabant in 2017 (2,5%) enigzins achter bleef. 

BRABANSTE ECONOMIE 2005-2017 BELANGRIJKE FACTOR IN NEDERLAND

Brabant was in 2017 goed voor 15% van het Nederlandse bbp. Sinds 2005 is de bijdrage van Brabant aan de Nederlandse economie gegroeid. Gemiddeld groeide de economie van Brabant sinds 2005 ook harder dan die van Nederland. In perioden van hoogconjunctuur beleeft de provincie een iets hogere groei, terwijl de economie bij laagconjunctuur een dieper dal doormaakt. 

De oorzaak voor deze hogere gevoeligheid voor conjuncturele schokken ligt in de sectorstructuur. Een regio met een gediversifieerde economie is beter in staat om schokken op te vangen dan een regio die sterk afhankelijk is van een beperkt aantal bedrijfsactiviteiten. Ook bepaalt de sectorstructuur de mate waarin een regio afhankelijk is van de export en daarmee vatbaar is voor ontwikkelingen in de wereldhandel. De economie van Brabant, met name van Zuidoost-Brabant, is sterk afhankelijk van de export en laat dan ook grotere pieken en dalen zien dan gemiddeld in Nederland.

BOVENGEMIDDELDE ONTWIKKELING BBP PER INWONER 

In Brabant is het bbp per inwoner iets meer dan 43 duizend per inwoner, waarmee de provincie na Noord-Holland (53.000 per inwoner) en Utrecht (48.000 per inwoner) de derde plaats inneemt. Drenthe en Friesland hadden in 2016 (beide ongeveer 29 duizend per inwoner) het laagste bbp per inwoner. 

Tussen 2005 en 2016 steeg het bbp per inwoner in Brabant met 29%. Landelijk lag de gemiddelde groei op 24%.

BELANGRIJKE SECTOREN

De industrie, handel, gezondheids- en welzijnszorg en zakelijke dienstverlening leverden in 2015 samen meer dan de helft van de bruto toegevoegde waarde in Brabant.

De sectoren industrie, bouwnijverheid, verhuur en onroerend goed en landbouw en visserij droegen tussen 2005 en 2015 minder bij aan de totale bruto toegevoegde waarde. Voor de bouwnijverheid is dat te verklaren uit de conjuncturele ontwikkeling, het afnemende belang van de industrie is van meer structurele aard. Er zijn ook sectoren die belangrijker zijn geworden voor de Brabantse economie: zakelijke dienstverlening, gezondheids- en welzijnszorg en vervoer en opslag. 

BRABANT BLINKT UIT QUA INDUSTRIE, LANDBOUW EN VISSERIJ, BOUWNIJVERHEID EN HANDEL

Met de sectoren industrie, landbouw en visserij, bouwnijverheid en handel voegt Brabant bovengemiddeld veel bruto waarde toe ten opzichte van het landelijke gemiddelde. Sectoren waarin Brabant een lagere specialisatiegraad heeft, zijn informatie en communicatie en financiële dienstvelening. In de periode 2005-2015 is de specialisatiegraad in Brabant relatief sterk toegenomen in de sectoren vervoer en opslag, specialistische zakelijke diensten, informatie en communicatie en industrie. In de landbouw en visserij en overige dienstverlening daalde de specialisatiegraad. 

De stijging van de specialisatiegraad in de industrie is opmerkelijk, aangezien het aandeel van de sector in de totale bruto toegevoegde waarde de afgelopen twintig jaar is afgenomen. Een verklaring hiervoor is dat het aandeel van de sector in de andere provincies nog sterker daalt dan in Brabant. Een onderzoek van het CBS laat een verschuiving zien: het zwaartepunt van de industrie lijkt te verschuiven van het westen van het land naar het zuiden, en dan met name naar Noord-Brabant. 

De specialisatiegraad geeft aan of een sector in een regio meer of minder dan gemiddeld bruto waarde toevoegt in vergelijking Nederland. Het regionale aandeel van de bruto toegevoegde waarde in een sector wordt afgezet tegen het nationale aandeel van die sector. Als het aandeel in de sector op regionaal niveau hetzelfde is als op nationaal niveau dan is de specialisatiegraad 100. Is het regionale aandeel lager dan het nationale aandeel dan is de score lager dan 100 (ondervertegenwoordiging) en bij een hoger aandeel is de specialisatiegraad hoger dan 100 (oververtegenwoordiging).