FEEDBACKFORMULIER

Wij waarderen uw feedback!

FEEDBACK
Dit veld is verplicht
Dit veld is verplicht

* verplichte velden

Saskia Goetgeluk: Brede welvaart - grote transities door intrinsieke verantwoordelijkheid


Saskia Goetgeluk: CEO Brightlands Campus Greenport Venlo

Al mijn hele leven ontmoet ik mensen voor wie brede welvaart heel logisch is. Het is een integraal onderdeel van hun doen en laten, een drijfveer, geen doel in zichzelf. ‘Welvaart’ staat voor economisch gewin, brede welvaart beslaat een omvangrijker spectrum. Ook voor veel ondernemers horen de welzijnskant én de economische kant integraal bij hun ondernemerschap. In de agrarische sector zijn heel veel partijen met brede welvaart bezig. Alleen zullen ze dat misschien niet zo herkennen en benoemen.

Als jonge journalist (eind jaren 80) sprak ik nogal eens ondernemers in de sierteeltsector die moesten besluiten of ze een klein familiebedrijf wilden blijven of dat ze grootschaliger zouden gaan werken. Bij hun afwegingen was kostprijsbeheersing zeker van groot belang, maar niet altijd doorslaggevend. Ze keken vooral ook naar wat grootschaligheid zou betekenen voor henzelf, voor het familiebedrijf, voor de arbeidsorganisatie en voor hun positie ten opzichte van anderen met wie ze samenwerkten, maar ook concurreerden. De agrarische sector kent de coöperaties. Een coöperatie heeft in zich dat je elkaar in moeilijke tijden helpt en dat je in goede tijden spaart voor die minder makkelijke periodes. Brede welvaart? Ik denk wel een raakvlak te zien. Bij de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, waar ik ook heb gewerkt, is innovatie de drijfveer. Dat betekent: je wilt iets beter maken. Ook dat hoort bij brede welvaart. Partijen die ik ontmoet, en dat is in die zin niet representatief voor de hele groep, innovators zijn voorlopers, immers, zijn vooral bezig met productverbetering, het terugdringen van emissies, gezonde voeding, voedselproductie die het klimaat zo weinig mogelijk belast, enzovoort.

Koplopers

Wat het imago van de sector ernstig aantast, zijn beelden van uitbuiting van arbeidsmigranten of onvoldoende aandacht voor het dierenwelzijn, maar het merendeel van de ondernemers beschouwt mens en dier als kapitaal waarmee je goed omgaat en voor wie je zorgt. Ondernemers hebben ook een maatschappelijke rol, en degenen die ik ontmoet nemen dat serieus. Hier op de Brightlands Campus vind je daarin de koplopers en directe volgers: bedrijven die als drijfveer hebben om met innovatie bij te dragen aan een gezonde en duurzame samenleving. We zetten hier in op gezonde, veilige voeding en daarbinnen richten we ons bijvoorbeeld op het thema jeugd, voeding en gezondheid. De campus brengt grote en kleine bedrijven en kennisinstellingen bij elkaar op basis van thema’s zoals future food, gezonde productiesystemen, communicatie en marketing. Zo willen we stap voor stap de systemen doorbreken, zodat gezonde voeding voor iedereen bereikbaar wordt. Dat kost voortdurend tijd en aandacht, misschien wel enkele generaties; er is nog zoveel te veranderen. Kijk naar onze wereldwijde doelstellingen rondom voeding (ondervoeding en slechte voeding), klimaat, beschikbaarheid van middelen of gelijkwaardigheid in verdeling ervan, of vrede.

Gezond en duurzaam

De verantwoordelijkheid voor de transitie van ons voedselsysteem is belangrijk maar kan niet alleen neergelegd worden bij de agrarische ondernemer. Ook elke consument, jij en ik, moet bij zichzelf nagaan of en hoe hij zelf met zijn gedrag het klimaat en zijn gezondheid belast en het beter kan doen. Ook daar zijn we op deze campus mee bezig. Wij maken het samen met de ondernemers mogelijk om de meest duurzame gezonde voeding bereikbaar te maken voor de consumenten. Het betekent ook een ordelijke transitie van dierlijke naar plantaardige voeding, al zal dierlijke voeding nooit helemaal weggaan, maar wel in veel kleinere hoeveelheden dan die we in het westen eten per persoon. Die overgang naar plantaardige voeding levert bovendien een bijdrage aan onze gezondheid. We kijken hier dus hoe we de productie kunnen verduurzamen in de breedste zin van het woord. Tegelijkertijd willen we de consument voorlichten over gezonde, duurzaam geproduceerde voeding en welk gedrag daarbij hoort en hoe gedrag te veranderen is.

Preventie

Gezonde voeding voorkomt gezondheidsproblemen. Daarom zetten wij in op programma’s als ‘Positieve gezondheid’, ‘De gezondste regio’, ‘De gezonde basisschool van de toekomst’, zodat kinderen en volwassenen leren hoe je zelf je gezondheid kunt beïnvloeden. Maar de consument moet ook in de gelegenheid worden gesteld om een gezonde keuze te maken en gezonde, duurzame producten te nuttigen. Momenteel zijn gezonde producten nog heel wat duurder dan ongezonde. Om dat te veranderen zijn niet alleen overheidsmaatregelen denkbaar, zoals verlaging van de BTW op groente en fruit, maar biedt een bepaalde mate van grootschaligheid betaalbare beschikbaarheid. Daar kun je bezwaren tegen hebben, maar met enkel kleinschaligheid beperk je de betaalbare voedselvoorziening voor een grote groep mensen.

Arbeidsmarkt

De opgaves waar we voor staan, zijn uitermate complex. Het gaat om transities van wereldformaat waarin we naast bestaande competenties ook nieuwe nodig hebben. AI, digitalisering, duurzame voedselproductie, het voorkomen of hergebruiken van waste, water/energie/emissies, indoor farming, gepersonaliseerde voeding, leefstijl, de transitie van dierlijke naar plantaardige voeding. De Brightlands Campussen hebben tot doel om dit soort ontwikkelingen te stimuleren door bedrijven en kennisinstellingen te huisvesten, door de spin-off van innovaties, en door kansen te bieden voor talent. De ontwikkelingen bieden op alle niveaus kansen voor werknemers. Het is belangrijk dat we hier opgeleide mensen kunnen binden. Niet alleen met aantrekkelijk werk of studie maar ook met een fijne en betaalbare woning bijvoorbeeld, goede scholen, cultureel aanbod, verenigingen en sociale acceptatie, enzovoort. Er is zeker niet alleen behoefte aan hbo’ers en universitair geschoolden; de bedrijven hebben ook veel mbo’ers nodig. Om de campus laagdrempeliger te maken proberen wij middelbare scholieren nog vóór hun vervolgopleidingen te interesseren voor wat hier gebeurt. Zo leveren bedrijven relevante onderwerpen voor de profielwerkstukken van de jongeren, en begeleiden hen soms ook.

Veranderingen

Onze sector is ontzettend belangrijk, zeker als het gaat om de enorme bijdrage aan de vitaliteit en gezondheid. Als agrarische ondernemer heb je dan ook een brede verantwoordelijkheid. Dat komt soms ook tot uiting in hele kleine activiteiten, zoals voorlichting aan schoolkinderen. Daardoor is het niet altijd zichtbaar dat ondernemers intrinsiek bezig zijn met brede welvaart, ook voor hun medewerkers. Door de technologische ontwikkelingen – AI en digitalisering – gaat er veel veranderen in de sector. En dat biedt kansen voor medewerkers om zich te ontplooien. Met het oog daarop hebben de agrarische ondernemers in de regio zelf een gezamenlijk initiatief ontwikkeld om voor de huidige studenten én voor hun eigen medewerkers opleiding te bieden. Daarin worden de nieuwe competenties aangeboden. Dat is zeer kenmerkend voor deze regio: ondernemen en samenwerken. Daar begint brede welvaart!


Limburg na de coronacrisis; werken aan brede welvaart

Neimed, Zuyd Hogeschool, Etil en ArbeidsmarktInZicht hebben het initiatief genomen voor een bijzondere uitgave, waarin onderzocht wordt welke mogelijkheden Limburgse deskundigen zien om op sociaal en/of economisch gebied sterker uit de crisis te geraken.

POWERED BY

powered by