Succes op de arbeidsmarkt

Het succes van de start van de arbeidsloopbaan van gediplomeerden wordt deels bepaald door de mate van aansluiting tussen de huidige functie en de gevolgde opleiding. Over het algemeen zal de aansluiting beter zijn als de functie met betrekking tot inhoud en niveau dichtbij de gevolgde opleiding ligt. De tijdens de studie aangeleerde kennis en vaardigheden komen in dat geval beter tot hun recht in beroepen die gediplomeerden en afgestudeerden uitvoeren. Om deze aansluiting voor het mbo in de provincie Overijssel te kunnen beoordelen geven onderstaande visualisaties voor de arbeidsmarktregio's Twente, Regio Zwolle, en Stedendriehoek en Noordwest-Veluwe* de match tussen de gevolgde opleiding en de huidige functie weer. 

Minimaal het eigen opleidingsniveau
In de Overijsselse arbeidsmarktregio's heeft onder de afgestudeerden van het mbo (schooljaar 16'/2017) 79 à 80% van de gediplomeerden anderhalf jaar na het beeïndigen van hun opleiding een baan op minimaal het eigen opleidingsniveau.

Eigen/verwante richting
Naast het niveau van de functie is ook de richting van de functie van belang om iets te kunnen zeggen over de kwaliteit van de baan. Van de mbo-gediplomeerden in Stedendriehoek en Noordwest Veluwe is ongeveer 66% werkzaam binnen het eigen domein, terwijl dit percentage wat hoger ligt in de regio's Zwolle en Twente (rond de 68%).

Tevredenheid aansluiting functie en de gevolgde opleiding
Als aanvulling op bovenstaande indicatoren is door het CBS en ROA ook aan de gediplomeerden van het mbo gevraagd hoe tevreden ze zelf zijn over de aansluiting tussen hun functie en de door hun gevolgde opleiding. Op basis van onderstaande visualisatie blijkt dat mbo-bbl gediplomeerden in de Overijsselse arbeidsmarktregio's tevredener zijn dan mbo-bol gediplomeerden. Dit komt overeen met het landelijk beeld. 
Binnen Regio Zwolle vindt ongeveer 81% van de gediplomeerden de aansluiting voldoende tot goed. Binnen de regio's Stedendriehoek en Noordwest Veluwe, en Twente ligt dit respectievelijk rond de 79% en 82%.

Succes op de arbeidsmarkt naar mbo-domein en beroepsopleiding

In het vervolg van deze analyse zoomen we nader in op de aansluiting tussen de huidige en gevolgde opleiding. Daarbij maken we allereerst onderscheid naar mbo-domein. Vervolgens geven we  een top 20 van beroepsopleidingen met de hoogste score. 

Minimaal het eigen opleidingsniveau
De spreiding tussen de verschillende mbo-domeinen is relatief groot.  

• In alle arbeidsmarktregio's scoort het mbo-domein Zorg en welzijn met percentages van 90 tot 91 het hoogst. 
• In Twente en Regio Zwolle scoort het mbo-domein Veiligheid en sport met percentages van respectievelijk 58 en 63 het laagst.
• In de regio Stedendriehoek en Noordwest Veluwe scoort het mbo-domein Media en vormgeving met 61% het laagst.

Eigen/verwante richting
De spreiding tussen de verschillende mbo-domeinen is relatief groot.  

• In alle arbeidsmarktregio's scoort het mbo-domein Zorg en welzijn met percentages van 82 tot ongeveer 84 het hoogst. 
• In Twente en Regio Zwolle scoort het mbo-domein Veiligheid en sport met percentages van respectievelijk 42 en 46 het laagst.
• In de regio Stedendriehoek en Noordwest Veluwe scoort het mbo-domein Media en vormgeving met pakweg 46% het laagst.

Tevredenheid aansluiting functie en de gevolgde opleiding

• In Regio Zwolle scoort het mbo-domein Bouw en infra met 89% het hoogst.
• In Stedendriehoek en Noordwest Veluwe scoort het mbo-domein Zorg en welzijn met 85% het hoogst.
• In Twente scoort het mbo-domein Mobiliteit en voertuigen met bijna 87% het hoogst.
• In alle arbeidsmarktregio's scoort het mbo-domein Media en vormgeving met percentages van 54 tot 59 het laagst. 

Het mbo doet meer dan voorbereiden op de arbeidsmarkt

Het mbo heeft meer functies dan alleen de studenten te kwalificeren voor een beroep en het vervolgonderwijs. Zeker op de lagere opleidingsniveaus biedt het onderwijs een kans aan jongeren die door hun kwetsbare positie een groter risico lopen op voortijdige uitval. Het geeft hun de mogelijkheid om te werken aan algemeen vormende vaardigheden, zoals algemene werknemersvaardigheden, burgerschapscompetenties, studieloopbaanvaardigheden en taal- en rekenvaardigheid. De arbeidsmarktrelevantie van opleidingen moet daarom altijd in samenhang met de meervoudige opdracht van het mbo gezien worden (Staat van het onderwijs, 2019).

* De provincie Overijssel bestaat uit de arbeidsmarktregio's arbeidsmarktregio's Twente, Regio Zwolle, en Stedendriehoek en Noordwest-Veluwe. De resultaten van het Schoolverlatersonderzoek zijn op het niveau van de arbeidsmarktregio's beschikbaar. Binnen de datavisualisaties kan met behulp van een filter een selectie tussen de arbeidsmarktregio's gemaakt worden. In het beginscherm tonen we de resultaten van Regio Zwolle. 

Verantwoording
Het CBS voert het Schoolverlatersonderzoek in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) uit en werkt daarbij samen met het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA).  Op basis van dit onderzoek worden schattingen gemaakt van variabelen die betrekking hebben op de aansluiting van opleiding bij werk. Omdat het op regionaal niveau om gedetailleerde informatie gaat, is hierbij gebruik gemaakt van de methode Kleine Domein Schatters  (KDS).  Deze longread presenteert in het kort enkele kernresultaten van de metingen die door het CBS en het ROA eind 2018 zijn gehouden onder de gediplomeerden van het mbo van het schooljaar 2016-2017, dat wil zeggen anderhalf jaar na het voltooien van de opleiding.

Bronnen en meer lezen

OCW, 2019. De staat van het onderwijs.

CBS, 2019. Schoolverlaters 2018: schattingen voor kleine deelpopulaties van MBO schoolverlaters.