DUIDELIJKE VERSCHILLEN TUSSEN REGIO'S EN OPLEIDINGSCATEGORIEËN

De arbeidsmarktprognoses voor de Utrechtse arbeidsmarktregio's laten duidelijke verschillen zien tussen de regio's, de opleidingsniveaus en de studierichtingen binnen de diverse opleidingsniveaus. In de visualisaties hieronder staat welke arbeidmarktsituatie in 2022 te verwachten is voor de verschillende opleidingsniveaus en -richtingen, vanuit het perspectief van de werkzoekende. Weergegeven is een ITA score (Indicator Toekomstige Arbeidsmarktsituatie). 
Een score <1 is gunstig voor werkzoekenden, er is meer vraag dan aanbod, een score >1,05 is ongunstig voor werkzoekenden, er is meer aanbod dan vraag. Bij een score tussen 1 en 1,05 is er sprake van evenwicht op de arbeidsmarkt. Wanneer de omvang van een opleidingscategorie te klein is in een regio, is het niet mogelijk  om een betrouwbare ITA score vast te stellen. Die wordt dan niet weergegeven. 

TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKTSITUATIE MBO

• De perspectieven voor mbo economisch geschoolden zijn als gevolg van robotisering en automatisering gemiddeld minder gunstig. 
• Voor gediplomeerden mbo 4 groen zijn de perspectieven in Midden-Utrecht en Groot Amsterdam goed tot zeer goed
• Voor gediplomeerden van de middelbare beroepsopleiding techniek zijn de arbeidsmarktperspectieven voor mbo 2/3 en mbo 4 goed
• De perspectieven voor mbo 2/3 en mbo 4 gediplomeerden in zorg en welzijn zijn goed in de regio's Gooi en Vechtstreek en Groot Amsterdam en slecht tot redelijk in de overige arbeidsmarktregio's. De vooruitzichten zijn zeer uiteenlopend als gekeken wordt naar de onderliggende opleidingen in mbo zorg en welzijn

TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKTSITUATIE HBO

Er bestaan in Utrecht aanzienlijke verschillen in het arbeidsmarktperspectief van hbo-gediplomeerden uit de diverse opleidingsrichtingen:

• Voor onderwijs en techniek zijn de perspectieven goed
• Het arbeidsmarktperspectief voor gezondheidszorg is goed in de regio's Gooi- en Vechtstreek, Groot Amsterdam en Amersfoort en redelijk in de overige regio's 
• Voor de richtingen taal en cultuur, economie, landbouw en natuur en gedrag en maatschappij zijn de vooruitzichten gemiddeld matig

TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKTSITUATIE WO

• Tussen de Utrechtse arbeidsmarktregio's bestaat voor schoolverlaters en werkzoekenden op wo-niveau een grote variatie in perspectieven
• Schoolverlaters en werkzoekenden met een wo-opleiding hebben in Amersfoort, Gooi- en Vechtstreek en Food Valley ten opzichte van de andere opleidingsniveaus het beste arbeidsmarktperspectief.
• Opvallend is dat in Midden-Utrecht en Groot Amsterdam juist het omgekeerde het geval is, schoolverlaters en werkzoekenden kennen op dit niveau het slechtse arbeidsmarktperspectief. 
• De vooruitzichten voor wo techniek zijn goed tot zeer goed

OOK BINNEN OPLEIDINGSCATEGORIEËN VERSCHILLEN!

Bij de weergegeven arbeidsmarktperspectieven naar opleidingsniveau en studierichting hoort een kanttekening: de scores tonen het gemiddelde perspectief per opleidingscategorie. Er kan variatie bestaan in de perspectieven die de onderliggende opleidingen bieden. 
Om hier enig zicht op te geven staat in onderstaande figuur de variatie voor de Nederlandse arbeidsmarkt. Weergegeven is voor hoeveel procent van de onderliggende opleidingstypes, gewogen naar de omvang van de instroom, de arbeidsmarktperspectieven slecht, matig, redelijk, en (zeer) goed zijn. 

Een opleidingscategorie waar de variatie tussen de onderliggende opleidingstypes groot is, is bijvoorbeeld mbo 4 zorg en welzijn. De ITA score voor de opleidingscategorie in Nederland als geheel komt uit op matig,  in de Utrechtse arbeidsmarktregio's op slecht tot goed. De grootste groep binnen de opleidingscategorie, namelijk 42% van de mbo zorg en welzijn gediplomeerden, heeft echter goede perspectieven. De vraag naar zorg neemt immers toe, een beeld dat past bij de grote toename van vacatures in de zorgsector. 

BELANGRIJKE ROL VOOR SCHOLING EN ONTWIKKELING 

Een goed arbeidsmarktperspectief voor schoolverlaters en werkzoekenden betekent dat werkgevers moeite hebben om mensen met die opleidingsachtergrond aan te trekken. Uit het voorgaande blijkt dat veel schoolverlaters de komende periode goede vooruitzichten hebben en dat het voor werkgevers naar verwachting niet altijd makkelijk zal zijn om het gewenste personeel te werven. 
Er is echter een grote variatie tussen opleidingsniveaus, categoriëen en onderliggende opleidingen. Er zijn sectoren met een tekort aan personeel, en er zijn opleidingen met een aanbodoverschot. Deze disbalans tussen vraag en aanbod biedt aanknopingspunten voor de oplossingsrichtingen. Scholing en ontwikkeling spelen daarbij een centrale rol, zowel in de vorm van opscholing, als van bij- en omscholing. 

Verantwoording
Het Project Onderwijs-Arbeidsmarkt (POA),  uitgevoerd door het Research Centrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), geeft een gedetailleerd beeld van de arbeidsmarktperspectieven voor de komende vijf jaar. POA bekijkt de arbeidsmarktsituatie vanuit het oogpunt van de werkzoekenden. Het ROA heeft voor alle Utrechtse arbeidsmarktregio's de situatie voor de verschillende opleidingsniveaus en studierichtingen tot 2022 in kaart gebracht. Dit is gebeurd op basis van de laatste regionale prognoses die in 2018 zijn verschenen. Hierbij zijn de landelijke uitkomsten die in december 2017 zijn uitgebracht, vertaald naar de Utrechtse situatie. 

Hoe hard zijn de prognoses? Evaluaties van POA laten zien dat de prognoses meestal uitkomen, maar er twee zaken zijn die niet in een model gestopt kunnen worden. Dat is een eventuele nieuwe economische crisis en plotselinge beleidswijzigingen van de politiek.