Krapte aan personeel neemt verder toe in Overijssel

De krapte aan personeel is in het tweede kwartaal van 2019 in Overijssel weer verder toegenomen en is landelijk zelfs hoger dan in het ‘recordjaar’ 2008. De typering 'krap' blijft dan ook net als voorgaande kwartaal van toepassing voor de Overijsselse arbeidsmarkt. 
In een krappe arbeidsmarkt is er meer vraag naar arbeidskrachten dan aanbod, waardoor werkgevers knelpunten ondervinden bij het invullen van vacatures, terwijl werkzoekenden een betere concurrentiepositie ervaren. 

Vergelijken we de Overijsselse arbeidsmarktspanning met andere provincies dan kent Overijssel een lage arbeidsmarktspanning. De provincie Zeeland kent in het tweede kwartaal van 2019 relatief de grootste arbeidsmarktspanning (zeer krap), terwijl de provincie Groningen van alle provincies de laagste arbeidsmarktspanning kent. 

De spanningsindicator van het UWV verschaft inzicht in de spanning op de arbeidsmarkt. Het is de verhouding tussen openstaande en kortdurende vacatures. Een score > 1,5 is gunstig voor werkzoekenden; er is meer vraag dan aanbod (typering krap). Wanneer de score > 4,0 is de situatie zeer krap.  Een score lager dan 0,67 is ongunstig voor werkzoekenden; er is meer aanbod dan vraag. Bij een score < 0,25 is de situatie zeer ruim. Bij een score tussen 0,67 en 1,5 is er sprake van evenwicht op de arbeidsmarkt. 

Krapte groot in ICT, technische en Agrarische beroepen

In de beroepklassen ICT beroepen, Technische beroepen en Agrarische beroepen ervaren werkgevers in Overijssel in het tweede kwartaal van 2019 de grootste krapte aan personeel. Vergelijken we de arbeidsmarktspanning naar beroepsklasse met Nederland dan valt op dat in Overijssel de krapte relatief groot is voor de Agrarische beroepen. De arbeidsmarktspanning in de Pedagogische en ICT beroepen is juist relatief laag ten opzichte van Nederland. 

Arbeidsmarktspanning naar beroepsklasse, Nederland en Overijssel (2e kw 2019)

Arbeidsmarktspanning leraar basisonderwijs 'gemiddeld' in overijssel

Het lerarentekort in het basisonderwijs is momenteel een actueel thema. Als we kijken naar de spanningsindicator van het UWV blijkt de arbeidsmarktspanning voor de beroepsgroep Leraar basisonderwijs in Overijssel in het 2e kwartaal van 2019 'gemiddeld' te zijn. Voor Nederland is er wel sprake van een 'krappe' arbeidsmarkt. Tegelijkertijd kennen andere provincies, waaronder Noord-Brabant en Limburg, nog een 'ruime' arbeidsmarktspanning voor deze beroepsgroep. 

Regionale scheefgroei in lerarentekort basisonderwijs
Op basis van de regionale spreiding van de spanningsindicator lijkt het lerarentekort in het basisonderwijs vooral in de Randstad een groot probleem te zijn. Naarmate de afstand tot de Randstad afneemt, is het makkelijker om vacatures in het basisonderwijs vervuld te krijgen. Belangrijke oorzaken van deze scheefgroei qua arbeidsmarktspanning zijn:

• Demografie: in de Randstad neemt het aantal kinderen ten opzichte van meer landelijke gebieden relatief snel toe. In sommige regio's is zelfs sprake van een afname van het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd, met als gevolg dat het aantal banen in deze regio's afneemt. 
• Betaalbare woningen: in de Randstad is een gebrek aan betaalbare woningen, hetgeen een belemmering kan zijn om naar de Randstad te verhuizen voor een baan in het basisonderwijs.
• Vrees voor andere mentaliteit: docenten vrezen dat het werk op scholen in grote steden zwaarder is, omdat er meer problematiek zou zijn.

Op basis van ramingen van het lerarentekort (2017-2027) door onderzoeksinstituut Centerdata blijkt dat het lerarentekort de komende jaren in heel het land een rol gaat spelen. Door de uitstroom van oudere leraren zijn veel leraren nodig, ook in de krimpgebieden. Het verplaatsen van leraren uit minder stedelijke gebieden naar de Randstad is dan ook geen structurele oplossing: je verplaatst het tekort daarmee alleen maar. 

Oplossingen personeelstekorten onderwijs
Op verschillende manieren wordt momenteel geprobeerd om oplossingen te vinden voor de lerarentekorten in het basisonderwijs. Voor scholen die te maken hebben met wervingsproblemen zijn gemakkelijke oplossingen niet snel voorhanden. Het vergt investeringen die vaak pas na enige tijd verlichting zullen brengen. Scholen kunnen zij-instromers opleiden, jongeren interesseren voor het beroep van leraar en in andere regio’s werven. Niet alleen het aantrekken van personeel is belangrijk, maar het behouden van personeel ook. Door een aantrekkelijke werkgever te zijn met aandacht voor werkdruk, sfeer, roosters en duurzame inzetbaarheid.

Bronnen en lees meer:

• Centerdata (2017): De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2017-2027.