Bijna 20 duizend werkende 65-plussers in Noord-Holland-Noord

Er zijn steeds meer 65-plussers met betaald werk in Noord-Holland-Noord: in 2018 waren het er ruim 12 duizend. In 2003 waren er nog maar 2.700 werkende 65-plussers. De meeste werkende 65-plussers zijn jonger dan 75 jaar (11.200). Maar in 2018 waren er ook  1.200 75-plussers aan het werk. Gezien de ontwikkeling van het aantal werkenden in jongere leeftijdscohorten, en dan vooral 55 tot 65 jaar, is het de verwachting dat het aantal werkende 65-plussers in de komende jaren verder toe zal nemen in Noord-Holland-Noord. 

De explosieve stijging van het aantal 65-plussers met betaald werk in de afgelopen vijftien jaar komt deels door de vergrijzing, het totaal aantal 65-plussers steeg in die periode met maar liefst 74% van 80 duizend naar 139 duizend, maar ook omdat de arbeidsparticipatie onder ouderen flink is toegenomen. De arbeidsparticipatie onder de hele groep mensen ouder dan 65 jaar verdubbelde ruim in die periode. Onder 65-jarigen steeg de arbeidsparticipatie nog harder. Dit kwam vooral door de verhoogde pensioenleeftijd, waardoor ouderen langer door moeten werken. 

Werkgelegenheidsaandeel ouderen nog beperkt, maar neemt toe

Om een indicatie te geven in welke sectoren en beroepsklassen het aandeel 65-plussers relatief groot is, zoomen we nader in op de leeftijdsgroep 65- tot 75-jarigen. Deze groep vormt veruit het grootste deel van het totaal aantal werkende 65-plussers.
          Het totale werkgelegenheidsaandeel van de 65- tot 75-jarigen is 2,6% in Noord-Holland-Noord in 2018, net iets lager dan het landelijk aandeel van 2,8%. In 2003 lag dit aandeel in Noord-Holland-Noord (1,0%) en Nederland (0,9%) veel lager. Kijken we naar sectoren dan kennen in 2018 de sectoren Landbouw, bosbouw en visserij (8,9%), Cultuur, sport en recreatie (8,3%) en Specialistische zakelijke dienstverlening (4,6%) een relatief groot aandeel 65- tot 75-jarigen. 

Beroepsklasse openbaarbestuur, veiligheid en juridische beroepen kent grootste aandeel 65- tot 75-jarigen

In 2018 kennen de beroepklassen Creatieve en taalkundige beroepen (8,9%), Transport en logistiek beroepen (7,5%) en Bedrijfseconomische en administratieve beroepen (6,0%) een relatief groot aandeel werkende 65- tot 75-jarigen in Noord-Holland-Noord. In de beroepklassen ICT-beroepen (1,1%), Managers (2,0%) en Pedagogische beroepen (2,2%) is dit aandeel juist relatief klein. 

Steeds vaker een vaste baan

Werkende 65-plussers hebben in toenemende mate een vaste baan. In de periode 2003-2018 nam het percentage dat werkt als werknemer met een vaste arbeidsrelatie in Nederland toe van 16 naar 30. Deze toename deed zich vooral na 2014 voor. Het percentage flexibele werknemers en ook het percentage zelfstandigen nam de laatste jaren juist af (CBS, 2019).
          Onder 65- tot 70-jarigen zijn werknemers in Nederland inmiddels in de meerderheid. De meeste 70-plussers met betaald werk zijn werkzaam als zelfstandige, in verreweg de meeste gevallen zonder personeel. Zij werken ook relatief vaak in een kleine deeltijdbaan. De werkende 65- tot 70-jarigen hebben veel vaker een grote deeltijdbaan of werken voltijd.

Werkgevers veel actiever geworden op het gebied van duurzame inzetbaarheid

De toename van de arbeidsparticipatie van 65-plussers heeft ook gevolgen voor de werkgevers. Werkgevers moeten ouderen (veel) langer in dienst houden dan zij in het verleden gewend waren. Zo is de gemiddelde pensioenleeftijd in de laatste jaren sterk gestegen. Dat dit tot problemen kan leiden lijkt voor de hand te liggen: onderzoek wijst uit dat veel werkgevers stereotiepe denkbeelden hebben over oudere werknemers en vaak bezorgd zijn over hun productiviteit. Werkgevers zijn maar matig bereid om oudere werknemers in dienst te nemen, wat onder andere heeft geleid tot een relatief hoge langdurige werkloosheid onder ouderen. Oudere werknemers die echter al in dienst zijn bij een organisatie kunnen niet zomaar ontslagen worden en moeten dus vaak tot op hogere leeftijd in dienst worden gehouden. Daarnaast hebben veel organisaties door de vergrijzing te maken met een groter aandeel oudere werknemers dan vroeger. 

Het NIDI heeft samen met de Rijkuniversiteit Groningen in 2018 onderzoek gedaan naar de  manieren waarop het organisatiebeleid met betrekking tot oudere werknemers zich in de periode 2009-2017 heeft ontwikkeld en op welke manieren werkgevers heden ten dage aankijken tegen onder andere de vergrijzing van hun personeeldbestand. Op basis van dit onderzoek blijkt dat de Nederlandse werkgevers in de afgelopen jaren veel actiever zijn geworden in het denken over duurzame inzetbaarheid van werknemers en het faciliteren van langer doorwerken (NIDI, 2018).

• Het aanbieden van scholingsmogelijkheden voor oudere werknemers heeft een grote vlucht genomen: 40 procent van de werkgevers zegt dit nu aan te bieden, waar het eerder om minder dan 10 procent ging.
• Ook het toepassen van demotie (terruggang in functieniveau en salaris) komt nu
  vaker voor dan in 2009, maar blijft een relatief zeldzaam fenomeen.
• Taakverlichting specifiek voor oudere werknemers is weliswaar iets afgenomen, maar daar staat tegenover dat veel meer werkgevers ergonomische maatregelen treffen
  om het werk aangenamer te maken en dat oudere werknemers in veel gevallen worden vrijgesteld van onregelmatig werk (zoals nachtdiensten).
• Opmerkelijk is dat in 2017 minder werkgevers deeltijdpensioen aanbieden dan in 2009, terwijl dit in het publieke debat vaak als één van de mogelijke oplossingen wordt genoemd voor werknemers die moeite hebben met langer doorwerken.

Werkgevers zijn daarbij van mening dat de overheid beleid moet ontwikkelen dat langer doorwerken bedrijfseconomisch aantrekkelijk maakt voor organisaties (NIDI, 2018). Het belang van beleid rondom duurzame inzetbaarheid zal namelijk met een verder vergrijzende bevolking en stijgende arbeidsparticipatie van ouderen alleen maar toenemen. 

Bronnen en lees meer:

• NIDI 2018, Werkgevers bezorgd over langer doorwerken
• CBS 2019, Ruim een kwart miljoen werkende 65-plussers